Hồi ức về sự kiện trà định mệnh

 Hồi ức về sự kiện Trà Định Mệnh: Khi Lịch Sử Sống Dậy trên Vịnh Boston

Một buổi sáng, trước khi rời xa thành phố Boston cổ kính và duyên dáng, chúng tôi đã có một trải nghiệm thật sự đáng nhớ tại Bảo tàng Boston (Tea Party Ships & Museum). Đó không chỉ là một chuyến tham quan mà là một cuộc du hành ngược thời gian, sống lại những khoảnh khắc lịch sử trọng đại đã nhen nhóm ngọn lửa Cách mạng Mỹ.

Bước chân vào bảo tàng, chúng tôi như được đưa trở về thế kỷ 18. Người hướng dẫn viên trong bộ trang phục truyền thống đã trao cho mỗi người một chiếc thẻ đặc biệt. Không đơn thuần là vé vào cửa, đó là "thẻ vai" của một nhân vật lịch sử từng hiện diện trong Sự kiện Trà Boston (Boston Tea Party). Tôi cầm trên tay tấm thẻ ghi tên John Hancock: Một trong những nhà buôn giàu có nhất ở Boston và là một người ủng hộ nhiệt thành cho quyền lợi của thuộc địa. Mặc dù ông không trực tiếp tham gia vào việc đổ trà, nhưng ông là một trong những nhà lãnh đạo hàng đầu của phong trào phản đối Đạo luật Trà và là một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong cộng đồng. Tàu của ông cũng thường xuyên là mục tiêu của các cuộc kiểm tra từ chính quyền Anh, khiến ông càng thêm căm ghét các chính sách thuế. Mỗi thành viên trong gia đình tôi cũng có một “thẻ vai” mang một vai trò riêng, từ những người dân Boston đến những nhân vật có nhiệm vụ cụ thể trong đêm định mệnh ấy.

Cuộc họp kín tại Old South Meeting House, nơi những người dân Boston yêu nước tụ họp, đã làm cho trải nghiệm trở nên sống động. Chúng tôi ngồi giữa những "cư dân" thế kỷ 18, cùng lắng nghe và thảo luận về sự bất công của Đạo luật Trà do chính quyền Anh áp đặt cho 13 bang thuộc địa ở Mỹ. Không khí căng thẳng, bức xúc trước mức thuế quá cao, và quyết tâm chống lại áp bức đã lan tỏa khắp căn phòng. Mỗi lời phát biểu, mỗi ánh mắt giận dữ đều như đang tái hiện lại cuộc tranh luận nảy lửa của những người đi trước. Cuối cùng, quyết định được đưa ra: Đổ trà xuống biển! Một kế hoạch táo bạo, đầy rủi rủi ro nhưng cũng thể hiện niềm hy vọng về tự do.

Sau cuộc họp, chúng tôi di chuyển lên con tàu lịch sử, nơi sự kiện chính đã diễn ra. Đi qua các khu vực bên trong tàu, lắng nghe câu chuyện về những thủy thủ và những người dân yêu nước đã cải trang thành những người thổ dân, bí mật lên tàu, cảm giác như chúng tôi đang bước trên chính dấu chân của họ. Phòng chiếu công nghệ 3D đưa chúng tôi vào một không gian chân thực, sống động, cảm nhận được sự hỗn loạn, quyết liệt của đêm hành động. Những hiện vật được trưng bày càng khắc họa rõ nét hơn bối cảnh và ý nghĩa của sự kiện.

Đỉnh điểm của chuyến đi là khi chúng tôi lên boong tàu, cùng với những người "đồng chí" thời đó, tự tay ném những thùng trà mô phỏng xuống vịnh. Tiếng "ùm" của mỗi thùng trà khi chạm mặt nước không chỉ là một âm thanh, mà là tiếng vọng của lịch sử, tiếng tuyên bố của một dân tộc không cam chịu áp bức. Đó là khoảnh khắc mà chúng tôi, những người đến từ thế kỷ 21, thực sự cảm nhận được tinh thần phản kháng mạnh mẽ, sự đoàn kết và lòng yêu nước cháy bỏng của người dân Boston khi ấy. Chúng tôi cũng được khắc sâu bởi kế hoạch tổ chức và kế hoạch hành động của các nhà lãnh đạo Phong trào Tự do (Sons of Liberty) đã tổ chức các cuộc họp công cộng, lên kế hoạch cho hành động, và tập hợp những người tình nguyện sẵn sàng tham gia đổ trà xuống biển một cách có tổ chức và hiệu quả. Chúng tôi cũng nhận thức được Sự kiện Boston Tea Party không chỉ là hành động phản đối thuế má, mà còn là ngòi nổ, là khởi đầu cho cuộc Cách mạng Mỹ, mở ra con đường đi tới độc lập và tự do cho Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

Là người làm công tác giáo dục, chúng tôi luôn trăn trở về cách truyền tải lịch sử một cách sống động và ý nghĩa nhất đến học sinh. Kết quả thi môn lịch sử nhiều năm qua ở Việt Nam cùng với môn ngoại ngữ bao giờ cũng thấp, rất thấp. Tôi không đồng ý với nhận định học sinh Việt Nam bây giờ không quan tâm đến quá khứ và cũng không cần quan tâm đến tương lai sau kết quả các kỳ thi. Vấn đề ở chỗ là nội dung và phương pháp giảng dạy lịch sử của chúng ta như thế nào dẫn đến kết quả thấp.

Năm trước khi đưa các cháu tôi đi thăm một số bảo tàng lịch sử, thăm địa đạo Củ Chi tôi thật thất vọng. Rõ ràng lịch sử và sự kiện lịch sử của chúng ta thật oanh liệt và bi tráng, chủ nghĩa anh hung cách mạng thật tuyệt vời nhưng các cháu chỉ đi lướt qua trong vô cảm. Chuyến thăm Bảo tàng Boston Tea Party Ships & Museum chính là một minh chứng hùng hồn cho sức mạnh của giáo dục lịch sử qua trải nghiệm. Thay vì chỉ đọc sách hay nghe giảng, xem hình ảnh, diến biến các sự kiện thuần thúy, việc được hóa thân vào nhân vật, được tham gia vào từng công đoạn của sự kiện đã giúp người xem thấu hiểu sâu sắc hơn về bối cảnh, động cơ và ý nghĩa của sự kiện lịch sử.

Chúng tôi nhận ra rằng, lịch sử không chỉ là những dòng chữ khô khan trong sách giáo khoa, mà là những câu chuyện về con người, về những lựa chọn, về những cuộc đấu tranh. Việc đặt mình vào vị trí của những người dân Boston thế kỷ 18, cảm nhận được nỗi bức xúc của họ trước sự áp bức, sự dũng cảm khi đưa ra quyết định táo bạo, đã giúp chúng tôi không chỉ ghi nhớ sự kiện mà còn thấm thía tinh thần của nó.

Chuyến đi này đã mang lại cho chúng tôi những ý tưởng mới mẻ về cách "làm sống lại lịch sử" trong lớp học, giúp học sinh không chỉ học thuộc lòng mà còn cảm nhận, suy ngẫm và rút ra bài học cho bản thân. Tinh thần của Boston Tea Party – tinh thần đấu tranh cho công lý, sự đoàn kết để đạt được mục tiêu chung – là một bài học về tri thức và sự cảm hứng. Boston Tea Party Ships & Museum không chỉ là một bảo tàng, mà là một trường học sống động. Nó đã khắc sâu trong tâm trí người xem bài học về quyền tự quyết, về sự dũng cảm và về ý chí kiên cường của một dân tộc trên con đường đi tìm tự do.

Read More

Thư viện và Trung tâm Cộng đồng Almaden

 Thư viện và Trung tâm Cộng đồng Almaden

Đây là lần thứ 3 tôi đến Thư viện và Trung tâm Cộng đồng ALmaden. Trước khi bước vào thư viện, các con các cháu trả sách ở giá điện tử. Sách tự động phân loại, sắp xếp theo dây chuyền trở về chỗ quy định.

Nằm ở phía nam thành phố San Jose, California, Thư viện và Trung tâm Cộng đồng Almaden (Almaden Branch Library & Community Center) là một địa điểm quan trọng, phục vụ không chỉ như một thư viện truyền thống mà còn là một trung tâm sinh hoạt cộng đồng sôi nổi. Được thiết kế hiện đại và thân thiện, nơi đây là điểm đến lý tưởng cho mọi lứa tuổi, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi.

Thư viện Almaden là một phần của hệ thống Thư viện Công cộng San Jose (San Jose Public Library), cung cấp một nguồn tài nguyên tri thức phong phú và đa dạng. Ở đây người đọc có thể tìm thấy nhiều loại hình, từ sách thiếu nhi, truyện tranh, tiểu thuyết cho người lớn đến sách phi hư cấu về đủ mọi lĩnh vực (khoa học, lịch sử, nghệ thuật, kinh doanh...). Thư viện thường xuyên cập nhật các đầu sách mới, đảm bảo đáp ứng nhu cầu đọc của mọi đối tượng.

Ngoài sách truyền thống sách giấy, thư viện còn một nguồn tài nguyên đa phương tiện: Các tài liệu số như sách điện tử (e-books), sách nói (audiobooks), tạp chí trực tuyến, phim ảnh, và âm nhạc, có thể truy cập qua các nền tảng kỹ thuật số. Thư viện trang bị máy tính công cộng với kết nối internet tốc độ cao, cùng với Wi-Fi miễn phí, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập, nghiên cứu và làm việc.

Khác với ở Việt Nam, thư viện ở Mỹ nói chung, Thư viện Almaden thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động giáo dục và giải trí cho cộng đồng, bao gồm chương trình kể chuyện cho trẻ em (story time), tổ chức các lớp học kỹ năng, hội thảo, câu lạc bộ đọc sách, và các sự kiện văn hóa.

Cũng khác với thư viện thuần thúy ở Việt Nam, Thư viện Almaden còn đồng thời là Trung tâm Cộng đồng Almaden. Điểm đáng chú ý của Almaden là sự kết hợp giữa thư viện và trung tâm cộng đồng. Khu vực trung tâm cộng đồng cung cấp không gian và tiện ích cho các hoạt động thể chất và giải trí như: Phòng tập thể dục và phòng gym. Nhiều phòng được trang bị các thiết bị hiện đại, phục vụ nhu cầu rèn luyện sức khỏe. Có sân bóng rổ, sân tennis, và các khu vực vui chơi ngoài trời.

Đặc biệt có Phòng đa năng và phòng họp dành cho các lớp học, hội thảo, cuộc họp cộng đồng hoặc các sự kiện cá nhân. Có nhiều các khóa học và và chương trình về thể thao, nghệ thuật, âm nhạc, và các hoạt động giải trí khác cho mọi lứa tuổi.

Sự tích hợp giữa thư viện và trung tâm cộng đồng biến Almaden trở thành một trung tâm đa chức năng, nơi mọi người có thể đến để học hỏi, thư giãn, vui chơi và kết nối với cộng đồng.

Rất vui khi được trải nghiệm một buổi sáng tuyệt vời tại Thư viện Almaden cùng với gia đình hai con gái! Trong cuộc sống bận rộn hiện nay, việc có thể cùng nhau ngồi lại, tách biệt khỏi những màn hình điện tử và cùng nhau đắm chìm vào thế giới của những trang sách là một điều vô cùng quý giá.

Bước vào thư viện, không khí yên tĩnh với lượng sách và giá rất đồ sộ cùng với sự nghiêm trang ấm áp đã lập tức bao trùm lấy chúng tôi. Nhìn các con, các cháu say sưa lựa chọn những cuốn truyện tôi cảm thấy một niềm vui khó tả. Những tiếng cười nhỏ nhẹ khi đọc được câu chuyện ngộ nghĩnh, hay ánh mắt tò mò khi lật từng trang sách mới, tất cả đều là những khoảnh khắc mà tôi muốn lưu giữ mãi.

Việc hai con gái nhiệt tình tham gia, cùng đọc và hướng dẫn các cháu, đã tạo nên một hình ảnh gia đình rất đẹp. Điều đó không chỉ thể hiện sự quan tâm đến việc giáo dục, nuôi dưỡng một thói quen cần thiết trong xã hội ngày một biến đổi cho con cái mà còn là cách tuyệt vời để gắn kết tình cảm gia đình.

Sau buổi đọc sách chung, mỗi người tự chọn cho mình từ 3 đến 5 cuốn sách để mang về đọc trong tháng. Tôi cũng mượn 1 cuốn, cuốn lịch sử những ngày nghỉ lễ và hội hè Mỹ (The History of American Holidays and Festivals).

Tôi không có thẻ nên phải gửi vào chồng sách của cháu Lâm, Cháu và các cháu xếp hàng để chồng sách vào một dãy tủ điện tử. Khoảng một hai giây máy tự động in ra một danh sách mượn và thời gian cần trả.

Đi thư viện là một thói quen rất tốt, không chỉ giúp duy trì niềm đam mê đọc sách mà còn khuyến khích mỗi cá nhân tự khám phá những lĩnh vực mà mình yêu thích. Tôi tin rằng những cuốn sách chúng tôi mang về sẽ không chỉ mang lại kiến thức, giải trí mà còn là những câu chuyện, những ý tưởng để cả gia đình cùng nhau chia sẻ và thảo luận. Một buổi ở Thư viện Almaden là một kỷ niệm đẹp, một niềm vui về sự gắn kết, niềm vui hưởng thụ tri thức và về tình yêu thương gia đình. Nơi đây đã trở thành một không gian ý nghĩa, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn và tri thức cho các thế hệ trong gia đình tôi. Tôi tin rằng sẽ còn quay lại nơi đây để tiếp tục những khám phá mới.

Read More

Chợ trời West Wind

 Chợ trời West Wind

Trước khi sang Mỹ, một anh bạn nhắn qua điện thoại, nếu có thể hãy đến chợ giời nào đó mua hộ một chiếc kính “Cơn”. Thú thực tôi sang Mỹ nhiều lần, có lần ở lại đến hơn 3 tháng nhưng chỉ đi siêu thị, chưa nghe nói đến chợ giời bao giờ. Tôi nghĩ chỉ có ở Việt Nam và các nước thuộc thế giới thứ 3 mới có chợi giời. Mỹ và các nước phương Tây đâu có.

Chợ giời theo từ điển Việt Nam còn gọi bằng cái tên chợ trời, thường được hiểu là một khu chợ tự phát, họp ở ngoài trời, không có mái che cố định như các chợ truyền thống. Đặc điểm chính của chợ là bày bán đủ loại hàng hóa, từ đồ cũ, đồ đã qua sử dụng (như quần áo, đồ gia dụng, linh kiện điện tử...) cho đến hàng mới nhưng thường không có nguồn gốc rõ ràng, hoặc là hàng tồn kho, hàng lỗi mốt được bán với giá rẻ. Chợ giời có thể họp vào những ngày nhất định trong tuần hoặc chỉ mở cửa vào những dịp đặc biệt. Không khí ở chợ giời thường tấp nập, ồn ào và mang một nét văn hóa đặc trưng với những màn trả giá sôi nổi giữa người mua và người bán. Chẳng hạn như chợ giời ở phố Hòa Bình Hà Nội.

Vậy mà đến Mỹ được vài tuần, lên mạng mới biết ở Mỹ có chợ giời thật, mà còn có một số loại hình chợ giời. Chẳng hạn như: Flea market, Swap meet, Farmers’ market, Antique market, Street market. Tên phổ biến nhất thường được gọi là Flea market, có nguồn gốc từ Pháp, như vậy suy ra ở phương Tây cũng có loại hình chợ giời. Tra tự điển Mỹ chợ giời (Flea market), người Mỹ cũng định nghĩa tương tự như ở Việt Nam. Tôi thú vị nhất cả hai loại từ điển đều ghi chợ giời là nơi người ta có thể mặc cả với giá rẻ nhất, là nét văn hóa độc đáo của cư dân khu vực nào đó; chứ không phải là chợ dành cho tầng lớp bình dân nghèo khó.

Tôi có nguyện vọng đi chợ giời. Vì vậy vợ chồng con gái đưa đến chợ giời West Wind Flea Market. Nằm tại thành phố San Jose (thành phố gần 1 triệu dân, bình quân đầu người năm 2023 cao nhất thế giới khoảng 148.036 USD), bang California, chợ trời West Wind (còn được biết đến với tên gọi Drive-in & Public Market/Flea Market) không chỉ là một khu chợ rộng hàng chục ha mà còn là một điểm đến mang đậm nét văn hóa đặc trưng, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách. Người bán thường mang xe bán tải hoặc xe thùng hàng của mình vào từng ô rộng khoảng 50 m vuông để bán hàng. Nơi đây hàng nghìn người mua có thể tìm thấy vô vàn mặt hàng đa dạng, từ đồ cũ, đồ cổ, quần áo, đồ gia dụng cho đến cây hoa, cây cảnh cảnh, hàng nông sản, đồ điện tử (bao gồm máy tính, ipad) và cả những món ăn đường phố hấp dẫn. Với không gian mở và nhộn nhịp, West Wind mang đến một trải nghiệm mua sắm và khám phá đầy thú vị, nơi mỗi gian hàng đều ẩn chứa những câu chuyện và món đồ độc đáo chờ được tìm thấy. Đặc biệt, giá cả ở đây thường rất phải chăng, biến West Wind thành một thiên đường săn đồ hời cho những ai yêu thích sự tiết kiệm và khám phá.

Chúng tôi đi một vòng chợ, vừa đi vừa xem xét các mặt hàng. Người động đến nỗi phải nắm tay nhau để khỏi trôi theo dòng người đi chơi và mua sắm. Chuyến thăm chợ trời West Wind cùng gia đình con gái thật sự là một trải nghiệm đáng nhớ và đầy thú vị. Không khí nhộn nhịp và sự đa dạng của các gian hàng đã đặc biệt thu hút sự chú ý của tôi.

Con rể đã có một "món hời" không thể tin được khi mua được hai chiếc cần câu chỉ với 5 USD mỗi chiếc (giá cần câu mới ở cửa hàng dao động từ 50 đến 70 USD một chiếc). Đây là một mức giá quá tuyệt vời cho những người yêu thích câu cá. Con gái cũng mua được một hộp 500 chiếc bao tay và hai đôi bao tay rửa bát chỉ với 8 USD (mua ở siêu thị 30 USD). Những món đồ này tuy nhỏ nhưng lại rất hữu ích trong sinh hoạt hàng ngày, cho thấy sự đa dạng và giá cả phải chăng của chợ. Cháu trai cháu gái thì vui sướng với mấy quyển truyện, mấy quyển sách, tất cả chỉ vỏn vẹn 5 USD, cho thấy ngay cả những tín đồ của tri thức cũng có thể tìm thấy niềm vui tại đây.

Riêng tôi, hành trình tìm kiếm một chiếc kính quân đội Mỹ nhãn hiệu American sản xuất vào những năm 1970 dù không thành công nhưng cũng đã mang lại nhiều trải nghiệm đáng giá. Dù đi hết các cửa hàng đồ cũ chuyên về kính mà vẫn không tìm thấy, điều đó càng làm tôi thêm trân trọng những món đồ độc đáo và hiếm có tại khu chợ này. Việc không tìm thấy món đồ mong muốn đôi khi cũng là một phần của cuộc chơi khi đi chợ trời – nó khiến tôi tiếp tục mong chờ và khám phá vào những lần sau ở chợ này hoặc một khu chợ giời nào đó tại thành phố Los Angeles.

Điều thú vị nhất trong chuyến đi là được gặp gỡ và trò chuyện với bốn người bán hàng là người Việt. Cảm giác được nghe tiếng Việt, được trò chuyện với những người đồng hương giữa lòng nước Mỹ xa xôi thật ấm áp và thân thuộc. Hai người trong số họ rất sởi lởi, là những người di tản từ Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 1980, mang theo những câu chuyện và ký ức của một thời đã qua. Đặc biệt, người thứ ba có một quầy hàng khá lớn với chiếc máy AKAI sản xuất vào những năm 70 phát ra những băng nhạc vàng của những giọng ca quen thuộc như Thanh Tuyền, Phương Dung, Khánh Ly, Lệ Thu… thu hút rất đông khách mua là người Việt. Tiếng nhạc vàng du dương trong không gian chợ, gợi lại bao kỷ niệm và làm sống dậy một phần hồn Việt giữa lòng San Jose, khiến cho không khí chợ trở nên đặc biệt hơn.

Người bán hàng thứ tư mà tôi gặp khoảng ngoài 70, mặc bộ rằn ri và đội chiếc mũ nồi đỏ. Tôi đoán có lẽ hồi trẻ ông là lính dù ở sư đoàn dù “thiên thần mũ đỏ”. Ông lảng tránh nói chuyện đời tư, không tiết lộ quê hương khi được hỏi, nhưng nghe giọng nói tôi đoán là người Quảng Ngãi. Việc ông đã gắn bó với khu chợ này hơn 30 năm là minh chứng rõ nét cho sức sống bền bỉ và ý nghĩa của chợ trời West Wind không chỉ là nơi giao thương mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và là điểm tựa mưu sinh cho một số người Việt định cư tại đây.

Tổng thể, chuyến đi đến chợ trời West Wind không chỉ là một buổi mua sắm đơn thuần mà còn là một hành trình khám phá văn hóa, gặp gỡ những con người thú vị và chất chứa nhiều cảm xúc. Từ những món đồ giá hời cho đến những câu chuyện về những người đồng hương, tất cả đã tạo nên một ngày cuối tuần thật ý nghĩa và đáng nhớ cho cả gia đình.

Read More

Một buổi trình diễn Piano

 Một buổi trình diễn piano

Buổi trình diễn piano của ba học sinh tiêu biểu trong lớp học 15 em (nhiều em đã theo học từ 5 đến 7 năm) đã để lại cho tôi nhiều ấn tượng. Điều đặc biệt là Tiến sĩ Âm nhạc Viv, cô giáo dạy Piano không trực tiếp nhận xét học sinh của mình mà mời thầy giáo của mình, thầy Hygge, Giáo sư Âm nhạc, nhà soạn nhạc đến để đánh giá. Sự hiện diện của một chuyên gia nổi tiếng trong buổi học giúp buổi trình diễn trở nên chuyên nghiệp và mang tính học thuật cao.

Ba học sinh, trong đó có cháu Chu Lâm, đã tự tin thể hiện khá tốt năng lực của mình. Sau mỗi phần trình diễn, giáo sư đã dành thời gian nhận xét tỉ mỉ từng em về cả nội dung thể hiện lẫn kỹ thuật chơi đàn. Không chỉ vậy, ông còn giới thiệu về nhạc sĩ sáng tác, các tác phẩm tiêu biểu và phong cách âm nhạc của họ, giúp lớp học hiểu sâu hơn về bối cảnh ra đời và ý nghĩa của những bản nhạc các em trình diễn để lớp học suy ngẫm. Điều này thực sự là một bài học vô cùng quý giá, giúp các em không chỉ chơi đàn bằng kỹ thuật mà còn bằng sự thấu hiểu.

Chu Lâm trình diễn tác phẩm "Trois Valses" của Chopin. Giáo sư đã giới thiệu khái quát về thân thế sự nghiệp Frédéric Chopin, một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất của thời kỳ Lãng mạn. Ông đã để lại một di sản âm nhạc đồ sộ, trong đó có rất nhiều bản waltz duyên dáng và đầy chất thơ. Trois Valses là một tập hợp 3 tác phẩm Waltz tiêu biểu, thể hiện rõ nét phong cách đặc trưng của ông.

Lâm chỉ trình diễn bản Waltz số 1 (Minute Waltz). Đây là bản waltz nổi tiếng nhất trong tổ khúc, được sáng tác vào năm 1847. Tên gọi "Minute Waltz" (Waltz một phút) không có nghĩa là bản nhạc chỉ chơi trong một phút, mà là để chỉ tính chất nhanh, gọn và lướt đi như gió của giai điệu. Có giả thuyết cho rằng Chopin sáng tác bản nhạc này khi nhìn thấy chú chó cưng của người tình của ông đuổi bắt chiếc đuôi của chính nó…

Tác phẩm được sáng tác vào giai đoạn cuối đời của Chopin, khi sức khỏe ông đã suy giảm. Tuy nhiên, thời kỳ này vẫn chứng kiến sự thăng hoa trong sáng tạo của ông, nhất là trong các tác phẩm ngắn như waltz, nơi ông có thể tự do thể hiện cảm xúc và tài năng ứng tác của mình.

Trois Valses không phải là bản waltz dùng để khiêu vũ một cách thông thường. Chúng là những bản "waltz hòa nhạc", được sáng tác để trình diễn trên đàn piano, mang tính chất nghệ thuật cao bên cạnh chức năng giải trí. Nội dung của bản số 1 diễn tả sự nhanh nhẹn, tinh nghịch và có chút hài hước. Giai điệu nó lướt nhanh, nhẹ nhàng như một cơn gió, với những chuỗi nốt chạy liên tục gợi lên hình ảnh vội vã, nhưng vẫn giữ được nét duyên dáng và thanh lịch. Đây là một bản waltz lấp lánh, khiến người nghe liên tưởng đến hình ảnh của những buổi dạ vũ sang trọng với những bước quay nhanh. Người chơi không chỉ phải thể hiện được đúng giai điệu mà còn phải thể hiện được cảm xúc vui tươi, phấn khởi, nhẹ nhàng và dí dỏm.

Với Chu Lâm, giáo sư đã có những lời nhận xét cụ thể và sâu sắc. Ông đánh giá cao kỹ thuật nhuần nhuyễn, thể hiện giai điệu lướt nhanh nhẹ nhàng. Ông nhấn mạnh Lâm cần phải nắm vững thêm tầm quan trọng của việc biểu hiện cảm xúc và sắc thái tình cảm trong biểu diễn. Để minh họa, giáo sư đã trực tiếp chơi lại từng đoạn nhạc, hướng dẫn Lâm cách nhấn, lướt khoan thai để truyền tải đúng tinh thần của bản nhạc. Dù có chút bỡ ngỡ ban đầu, nhưng Chu Lâm đã cố gắng và sau khi chơi lặp lại vài lần, cuối cùng cháu đã biểu hiện đúng yêu cầu của giáo sư. Khi trình diễn lại bản nhạc, tiếng đàn của cháu đã chạm đến trái tim của người nghe. Cô giáo và cả lớp đứng dậy vỗ tay nồng nhiệt. Đó là khoảnh khắc đáng nhớ, không chỉ cho Chu Lâm mà còn cho tất cả học sinh có mặt tại lớp.

Phần thú vị không kém của buổi trình diễn là 30 phút cuối cùng, khi giáo sư dành thời gian để trả lời các câu hỏi của học sinh trong lớp học. Có bảy câu hỏi. Có câu hỏi về việc giáo sư đến với âm nhạc và đến với piano như thế nào. Ông cho biết ông đến với âm nhạc từ lúc 5 tuổi, khi đến nhà bà dì nghe một nghệ sĩ đánh một bản nhạc với đàn piano. Đến lớp học hôm sau, trước cây đàn ông tự mò mẫm nhớ lại và chơi được bản nhạc hôm trước. Cô giáo thấy vậy đề nghị bố mẹ ông cho theo học piano… Ông trả lời cặn kẽ từng câu hỏi, phân tích cụ thể bước đầu về nghệ thuật chơi đàn. Ông nhấn mạnh để thành công với tư cách là một nghệ sĩ, một nhạc công thì người chơi đàn phải chăm chỉ luyện tập hàng ngày (practice diligently every day).

Kết thúc buổi ngoại khóa, giáo sư đã gửi lời chúc các em học tập tốt và chăm chỉ luyện đàn hàng ngày. Tất cả học sinh đều đứng dậy vỗ tay chào giáo sư, thể hiện sự kính trọng và biết ơn đối với những kiến thức và kinh nghiệm mà ông đã chia sẻ. Thực sự ông đã mở rộng kiến thức, khơi gợi niềm đam mê cho cả lớp học.

Tôi đánh giá rất cao vai trò của Tiến sĩ Âm nhạc, cô giáo Viv. Cô thừa khả năng nhận xét về học trò của mình. Nhưng cô lại mời người thầy của mình, một giáo sư Âm nhạc của một trường đại học lớn, một nhà soạn nhạc, một chuyên gia nổi tiếng đến với lớp học như là một buổi ngoại khóa. Tôi tin rằng qua buổi trình diễn và nhận xét đầy ý nghĩa này, các học sinh trong lớp đã học được rất nhiều điều (không phải chỉ các em học sinh học đàn mà ngay cả tôi với 45 năm trong nghề cũng học được rất nhiều điều). Không chỉ là những kiến thức về kỹ thuật hay lý thuyết âm nhạc, mà còn là sự thấu hiểu sâu sắc về cảm xúc, về cách truyền tải tâm hồn vào từng nốt nhạc. Buổi học đã giúp các em nhận ra rằng chơi đàn không chỉ là luyện tập ngón tay, luyện tập trí nhớ mà còn là quá trình nuôi dưỡng tâm hồn và cảm xúc. Đây chắc chắn là một trải nghiệm không thể nào quên, là nguồn động lực để các em tiếp tục nỗ lực trên con đường âm nhạc.

Read More

Ngày định mệnh thây đổi thế giới

 

Ngày định mệnh thay đổi thế giới

 Chuyến thăm Khu Tưởng niệm và Bảo tàng 11/9 tại thành phố New York đã để lại trong lòng chúng tôi nhiều cảm xúc và suy tư. Thật khó để hình dung siêu cường Hoa Kỳ, quốc gia chi phối trật tự hệ thống quan hệ quốc tế lại bị tấn công một cách tàn bạo vào những biểu tượng sức mạnh kinh tế, chính trị và quân sự của mình. Theo ý kiến cá nhân tôi, ngày 11 tháng 9 năm 2001 không chỉ là một vết sẹo lớn đau thương trong lịch sử nước Mỹ mà còn là một bước ngoặt thay đổi cục diện đã định hình trên thế giới từ năm 1991 sau khi Liên Xô sụp đổ.

 Các con tôi có hỏi sau khi xem một đoạn video tổng quát vụ khủng bố, điều gì đã dẫn đến thảm kịch 11/9? Một câu hỏi rất khó trả lời. Mặc dầu tôi đã từng dành nhiều thời gian chuẩn bị viết luận văn về đề tài khủng bố vào năm 2002; đã từng đọc hàng chục cuốn sách chuyên sâu trong ngoài nước và hàng trăm bài báo, tạp chí để hoàn thành tác phẩm mang tính học thuật thời sự này. Có thể nói là một người có nghề. Vậy mà sau một buổi sáng thăm Khu Tưởng niệm và Bảo tàng với 10.000 hiện vật, 500 giờ chiếu phim ảnh và các video sống động (ngoài ra còn có 1900 câu chuyện chép tay và 2100 tài liệu lưu trữ trong bảo tang), tôi vẫn không thể trả lời ngay được câu hỏi tưởng như đơn giản. Cho đến khi mọi người trong gia đình ra về với một tâm trạng nặng nề tôi mới trả lời, một trong những nguyên nhân dẫn đến thảm kịch là do chính nước Mỹ gây ra, một nước Mỹ bá quyền, ngạo mạn áp đặt giá trị dân chủ nhân quyền khắp thế giới trong đó có Trung Đông và đánh giá thấp sức mạnh của chủ nghĩa khủng bố.

 Để hiểu được tại sao một cuộc tấn công khủng khiếp như vậy có thể xảy ra (bọn khủng bố đã cướp 4 máy bay, trong đó 2 chiếc đâm vào Tòa Tháp đôi, 1 chiếc đâm vào Lầu Năm Góc, 1 chiếc định đâm vào Tòa nhà Quốc hội hoặc Nhà Trắng), chúng ta cần nhìn lại bối cảnh những năm cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21. Sự trỗi dậy của chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cực đoan sau khi Liên Xô sụp đổ, một số nhóm Hồi giáo cực đoan, đặc biệt là nhóm Al-Qaeda dưới sự lãnh đạo của Osama bin Laden đã nổi lên như một mối đe dọa toàn cầu. Chúng có tư tưởng chống phương Tây mạnh mẽ, coi sự hiện diện của Hoa Kỳ ở Trung Đông (đặc biệt là sau Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất) và sự ủng hộ của Mỹ đối với Israel là những hành động báng bổ thế giới Hồi giáo và cần phải bị trừng phạt (đáng tiếc Mỹ lại lặp lại điều đó khi ủng hộ Israel tấn công Iran trong những ngày gần đây).

 Al-Qaeda không phải là một tổ chức khủng bố truyền thống mà là một mạng lưới lỏng lẻo nhưng có khả năng phối hợp cao. Chúng đã từng thực hiện một số vụ tấn công nhằm vào những cơ sở vật chất và lợi ích của Hoa Kỳ trước năm 2001, như vụ đánh bom Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Tanzania, Kenya năm 1998, và vụ tấn công tàu khu trục USS Cole ở Yemen năm 2000. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của những vụ này vẫn chưa đủ để cảnh báo đầy đủ về quy mô và tham vọng của chúng.

 Mặc dù đã có những cảnh báo về các mối đe dọa khủng bố, hệ thống an ninh hàng không và tình báo của Hoa Kỳ vẫn còn nhiều lỗ hổng và thiếu sự phối hợp. Các cơ quan tình báo đã thu thập được một số thông tin rời rạc về âm mưu tấn công nhưng không thể ghép nối chúng thành một bức tranh hoàn chỉnh. Hơn nữa, việc đánh giá thấp khả năng của bọn khủng bố trong việc sử dụng máy bay dân dụng làm vũ khí đã tạo điều kiện cho chúng thực hiện kế hoạch tàn độc này.

 Sau Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ được coi là siêu cường duy nhất, với sức mạnh quân sự và kinh tế vượt trội. Điều này đã dẫn đến một mức độ tự mãn nhất định. Thậm chí ngạo mạn trong quan hệ quốc tế, trong việc đánh giá các mối đe dọa an ninh, đặc biệt là những mối đe dọa không đến từ các quốc gia được coi là đối thủ truyền thống tiềm năng như Nga và Trung Quốc.

 Nói về nguyên nhân thì có nhiều, nhưng chung quy thì sự kết hợp giữa sự trỗi dậy của một tổ chức khủng bố có tư tưởng cực đoan và khả năng thực hiện các vụ tấn công phức tạp, cùng với những lỗ hổng trong hệ thống an ninh cùng với một phần  tự mãnđã tạo điều kiện cho bọn khủng bố thực hiện vụ tấn công tàn khốc vào ngày 11/9.

 Sự kiện 11/9 đã giáng một đòn chí mạng vào nước Mỹ, để lại những hậu quả sâu sắc và kéo dài trên mọi lĩnh vực. Mất mát về con người và vật chất: Khoảng 3.000 người thiệt mạng, bao gồm công dân của hơn 90 quốc gia, không chỉ là những người làm việc tại Tòa tháp đôi và Lầu Năm Góc mà còn có cả những người lính cứu hỏa, cảnh sát dũng cảm đã hy sinh trong nỗ lực cứu hộ. Tổn thất vật chất lên tới hàng tỷ đô la.

 Cái tổn thất và đau thương thì khu tưởng niệm và bảo tàng đã biểu hiện rất rõ, khiến hàng triệu người đến bây giờ vẫn còn kinh ngạc sững sờ. Sự kiện ngày 11/9 đã lột tả những lỗ hổng chết người trong hệ thống an ninh Mỹ. Ngay sau sự kiện, Bộ An ninh Nội địa (Department of Homeland Security) được thành lập, củng cố an ninh hàng không với Cục An ninh Vận tải (Transportation Security Administration) ra đời, các quy định kiểm tra an ninh sân bay trở nên nghiêm ngặt hơn bao giờ hết. Luật Patriot Act được ban hành, mở rộng quyền hạn của chính phủ trong việc giám sát và điều tra các hoạt động tình báo.

 Thị trường chứng khoán Mỹ sụp đổ tạm thời, ngành hàng không tê liệt trong nhiều ngày, và niềm tin tiêu dùng giảm sút nghiêm trọng. Mặc dù kinh tế Mỹ dần phục hồi, nhưng nỗi lo ngại về khủng bố vẫn là một trong những yếu tố ám ảnh người dân Mỹ, ảnh hưởng đến các quyết định kinh doanh và đầu tư.

 Phản ứng của Hoa Kỳ là phát động "Cuộc chiến chống khủng bố" toàn cầu cùng với phương Tây. Điều này dẫn đến các cuộc chiến tranh ở Afghanistan (lật đổ Taliban, nơi Al-Qaeda đặt căn cứ) và Iraq (với lý do Saddam Hussein sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt và có liên hệ với khủng bố, mặc dù sau này điều này đã được chứng minh là sai). Những cuộc chiến này kéo dài hàng thập kỷ, tiêu tốn hàng nghìn tỷ đô la, hàng chục nghìn sinh mạng binh lính và dân thường bị “thế chấp” kéo dài hàng thập niên, đồng thời tạo ra sự bất ổn sâu rộng khắp Trung Đông.

 Tôi tin rằng sự kiện 11/9 không chỉ là một bi kịch mà còn là một bài học lịch sử vô cùng giá trị không chỉ cho nước Mỹ mà cho tất cả các nước trên thế giới. 11/9 nhắc nhở chúng ta rằng hòa bình và an ninh không phải là điều hiển nhiên. Ngay cả một quốc gia hùng mạnh nhất cũng có thể bị tấn công và tổn thương bởi những thế lực thù địch. Nó cho thấy rằng, trong một thế giới ngày càng kết nối, các mối đe dọa không biên giới có thể xuất hiện từ bất cứ đâu.

 Vụ tấn công là minh chứng kinh hoàng cho sức hủy diệt của sự hận thù và tư tưởng cực đoan. Nó cho thấy cách mà những ý thức hệ méo mó có thể biến con người thành những kẻ ác thú tàn nhẫn, sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình và của người khác để đạt được mục đích trả thù. Ngược lại, những câu chuyện về lòng dũng cảm, sự hy sinh của các anh hùng cứu hộ và tinh thần đoàn kết của người dân Mỹ lại là những minh chứng mạnh mẽ cho bản chất tốt đẹp của con người. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng lòng trắc ẩn, sự thấu hiểu và khoan dung để chống lại những hạt giống của hận thù.

 Tôi đã trao đổi thêm với các con ngày 11/9 là một ngày định mệnh thay đổi thế giới, thế giới đơn cực do Mỹ đứng đầu đã đến đến giai đoạn suy tàn. Nói theo ngôn ngữ của giới nghiên cứu về quan hệ quốc tế, thế giới bắt đầu dần chuyển từ trật tự một siêu đa cường sang thế giới đa cực. Thảm họa kinh hoàng đối với nước Mỹ lại bắt đầu cho một cơ hội, lại tạo đà cho sự trỗi dậy của Trung Quốc (không phải ngẫu nhiên hàng triệu người Trung quốc và ngay cả giới tinh hoa như giáo sư, giảng viên và sinh viên Trường Đại học Thanh Hoa tổ chức ăn mừng sau sự kiện khủng bố).

 Sự kiện 11/9/2001 đã châm ngòi cho những thay đổi địa chính trị sâu rộng, mà nổi bật nhất là việc Mỹ sa lầy vào "Cuộc chiến chống khủng bố" toàn cầu, kéo theo hai cuộc chiến tranh tốn kém ở Afghanistan và Iraq. Nhìn lại hơn hai thập kỷ, không khó để nhận ra rằng chính những quyết định chiến lược nóng vội, sai lầm sau 11/9 đã vô tình tạo ra một khoảng trống quyền lực và nguồn lực, cho phép một cường quốc khác, Trung Quốc, vươn mình mạnh mẽ và trở thành đối thủ cạnh tranh đáng gờm nhất của Hoa Kỳ trong thế kỷ 21.

 Sau sự kiện 11/9, dưới áp lực phẫn nộ của người dân và mong muốn trả đũa, chính quyền Mỹ đã nhanh chóng phát động "Cuộc chiến chống khủng bố". Afghanistan, nơi ẩn náu của Osama bin Laden và Al-Qaeda, là mục tiêu đầu tiên. Tiếp theo là cuộc chiến tranh xâm lược Iraq với lý do Saddam Hussein sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt và có liên hệ với khủng bố.

 Những cuộc chiến này, ban đầu được kỳ vọng là ngắn ngủi vì sức mạnh vượt trội và sự quyết đoán, đã biến thành những cuộc xung đột kéo dài, tốn kém và không có hồi kết. Nó tiêu hao số lượng tài chính khổng lồ. Ước tính, các cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq đã ngốn hàng nghìn tỷ đô la. Số tiền này không chỉ dùng để trang trải chi phí quân sự trực tiếp (vũ khí, trang thiết bị, lương binh sĩ) mà còn bao gồm chi phí chăm sóc y tế cho cựu chiến binh, tái thiết, và các hoạt động tình báo. Mỗi đồng đô la chi ra cho cuộc chiến là một đô la không được đầu tư vào cơ sở hạ tầng, giáo dục, nghiên cứu và phát triển trong nước, những lĩnh vực thiết yếu cho sự phát triển dài hạn của Mỹ.

 Hàng nghìn binh lính Mỹ đã thiệt mạng và hàng chục nghìn người bị thương; nhiều người mang di chứng thể chất và tâm lý nặng nề. Sự hy sinh này không chỉ là mất mát cá nhân mà còn ảnh hưởng đến xã hội Mỹ, tạo ra những vết thương lòng khó lành.

 Thay vì tập trung vào những thách thức địa chính trị đang nổi lên ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Mỹ lại bị sa lầy vào các cuộc xung đột ở Trung Đông và Trung Á. Nguồn lực quân sự, tình báo và ngoại giao vốn có thể được sử dụng để đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc lại bị chuyển hướng, làm suy yếu khả năng cạnh tranh chiến lược của Mỹ trong dài hạn.

 Các cuộc chiến, đặc biệt là cuộc chiến Iraq với những thông tin tình báo sai lệch, đã làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của Mỹ trên trường quốc tế. Những cáo buộc về vi phạm nhân quyền, đặc biệt là ở nhà tù Abu Ghraib, càng làm suy yếu vị thế đạo đức của Mỹ như một ngọn hải đăng của dân chủ và nhân quyền.

 Trong khi Mỹ đang chìm đắm trong các cuộc xung đột ở Trung Đông, Trung Quốc đã lặng lẽ và tận dụng hiệu quả khoảng thời gian này để củng cố sức mạnh của mình. Trung Quốc tập trung vào phát triển kinh tế và duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế phi thường, thu hút hàng ngàn tỉ USD đầu tư từ Phương Tây và đặc biệt là từ Mỹ (đây chính là sai lầm chết người của phương Tây, đặc biệt là của chính quyền các thời kỳ của Mỹ đã biến Trung Quốc từ một nước nghèo nàn lạc hậu, một nước gần 30 triệu người chết đói và chết trong cuộc thanh trừng nội bộ cuộc cách mạng văn hóa vô sản trở thành công xưởng sản xuất của thế giới). Trung Quốc đã mở rộng sản xuất và xuất khẩu ra toàn thế giới. Họ dồn toàn bộ nguồn lực vào nâng cao năng lực sản xuất, phát triển công nghệ và cải thiện đời sống người dân.

  Trong khi Mỹ bận rộn với các cuộc chiến, Trung Quốc đã khéo léo thể hiện hình ảnh một cường quốc đang trỗi dậy một cách "hòa bình" trong gần hai thập niên, tập trung vào phát triển kinh tế và hợp tác. Điều này giúp Trung Quốc xây dựng mạng lưới ảnh hưởng thông qua các sáng kiến kinh tế như "Vành đai và Con đường", mở rộng thương mại và đầu tư vào nhiều quốc gia đang phát triển.

 Với thặng dư thương mại toàn cầu, với nguồn lực kinh tế dồi dào, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào việc hiện đại hóa quân đội, phát triển các công nghệ tiên tiến như tên lửa siêu thanh, máy bay tàng hình, và lực lượng hải quân. Việc này diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang phải dàn trải nguồn lực quân sự ở nhiều mặt trận, ít có khả năng tập trung vào đối phó với sự thay đổi cán cân quân sự ở châu Á.

 Trong khi sự chú ý của Mỹ chuyển sang các vấn đề khủng bố, Trung Quốc đã tăng cường ảnh hưởng của mình ở Đông Nam Á, châu Phi, và Mỹ Latinh thông qua đầu tư, viện trợ và các thỏa thuận thương mại. Và theo quy luật của một đế quốc mới trỗi dậy, Trung Quốc bắt đầu thể hiện mình, bắt đầu chứng tỏ sức mạnh cơ bắp của mình, ngang nhiên tuyên bố và hành động như thể khu vực biển Hoa Đông và Biển Đông là của mình, nhằm viết lại luật chơi mới cạnh tranh vị thế siêu cường với Mỹ… Điều này đã dần thách thức vị thế lãnh đạo của Mỹ trong nhiều khu vực.

 Chính sự kiện 11/9 và những quyết định chiến lược sai lầm sau đó là một minh chứng rõ ràng cho bài học về sự đánh đổi trong địa chính trị. Việc Mỹ ưu tiên "Cuộc chiến chống khủng bố" đã vô tình làm suy yếu tiềm lực nội tại và làm chệch hướng sự chú ý khỏi một đối thủ cạnh tranh chiến lược đang trỗi dậy.

 Thực tế này không phủ nhận sự cần thiết của việc chống lại khủng bố. Tuy nhiên, nó đặt ra câu hỏi lớn về tính hiệu quả của cách tiếp cận toàn diện và kéo dài của Mỹ. Liệu có một cách tiếp cận khác, cân bằng hơn, có thể vừa đảm bảo an ninh quốc gia vừa duy trì được lợi thế cạnh tranh dài hạn?

 Ngày nay, khi Mỹ và Trung Quốc đang bước vào một kỷ nguyên cạnh tranh chiến lược gay gắt, nhất là dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump, điều quan trọng là phải nhìn nhận lại lịch sử một cách thẳng thắn. Bi kịch 11/9 không chỉ là một sự kiện của nỗi đau và sự mất mát, mà còn là một bước ngoặt đã định hình lại trật tự thế giới, vô tình mở ra cánh cửa cho sự trỗi dậy của một cường quốc mới đầy tham vọng, thách thức vị thế siêu cường của Mỹ. Bài học từ những năm tháng hậu 11/9 là lời nhắc nhở đắt giá cho nước Mỹ về tầm quan trọng của việc hoạch định chiến lược với tầm nhìn xa trông rộng, cân bằng giữa các mối đe dọa trước mắt và những thách thức dài hạn.

 

 

 

Read More