50 năm, một chuyến đò trở về trong mưa bụi

 

50 Năm, một chuyến đò trở về trong mưa bụi

 Buổi sáng đầu tháng 11, Hà Nội đón chúng tôi bằng một màu xám đục nhuốm hơi sương. Những hạt mưa lất phất mang theo cái lạnh se sắt đặc trưng cuối thu chớm đông của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Đã bao ngày rồi mà mưa vẫn chùng chình không dứt. Dù thời tiết bất lợi, không ai trong chúng tôi muốn trì hoãn cuộc gặp mặt này.

 Hành trình của tôi bắt đầu qua con đường quen thuộc: Trường Chinh, Minh Khai, rồi đến Cầu Mai Động để đón bạn Cầu. Mỗi đoạn đường đi qua là một lát cắt của ký ức một thời. Gần 8 giờ sáng, hai chúng tôi có mặt tại nhà bạn Kha, bên cạnh đình Ô Cách cổ kính. Không khí bắt đầu rộn ràng. Những nụ cười nở bừng trên những gương mặt đã nhuốm màu thời gian. Những cái bắt tay siết chặt. Những thăm hỏi vồn vã chân tình như thể bù đắp cho nửa thế kỷ xa cách.

 Trong không khí đầm ấm, thân mật ấy, tôi có một món quà nho nhỏ, mong muốn chia sẻ cùng với các bạn. Món quà được ấp ủ trong khoảng 15 năm qua, cuốn sách "Từ rừng săng lẻ đến rừng sồi" tôi vừa xuất bản, tập hợp 64 câu chuyện thường ngày không hư cấu. Đó là những trải nghiệm, góc nhìn mà tôi ghi chép lại khi tuổi đã xế chiều. Những câu chuyện từ nhà đến chuyện làng nước, từ miền quê đồng bằng đến miền núi; từ quá khứ đến hiện tại; từ chính trị đến kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục… Mỗi câu chuyện là một lát cắt từ thực tế liên quan đến hành trình cá tôi đã đi qua. Tôi không muốn làm ảnh hưởng đến chương trình chung của lớp, chỉ hy vọng rằng món quà tinh thần này sẽ là chiếc cầu nối, giúp chia sẻ những suy tư, chiêm nghiệm ở cái tuổi mà tất cả những cái đẹp đã lùi lại sau lưng.

 Từ nhà bạn Kha, chiếc xe buýt lăn bánh, đưa hơn hai chục bạn đồng môn đến Đồng Đò, Sóc Sơn, một khu du lịch sinh thái tôi biết rất đẹp với đồi núi trập trùng và hồ nước mênh mông hữu tình. Trên đường đi, một phép màu đã xảy ra trên chiếc xe ấy. Ở cái tuổi các cụ xưa nay hiếm, tóc bạc không còn một sợi đen, chúng tôi vẫn say mê ca hát. Hát cá nhân, hát tập thể. Những bài ca quen thuộc ở cái tuổi mười tám đôi mươi ngày nào hát ở nội trú, hát ở nhà bạn Hà chuẩn bị cho hội diễn văn nghệ. Giờ đây lại hát vang lên đầy cảm xúc, vượt qua mọi sự e dè của tuổi tác…

 Tôi lặng lẽ lắng nghe. Tôi thích nghe bạn Nga, Tính, Dung, Bình, Thúy hát hơn cả những ca sĩ chuyên nghiệp, bởi đó không chỉ là âm nhạc, mà là tiếng lòng chân thật, không tô vẽ của những người đã qua cái tuổi thất thập. Tôi cũng góp vui một bài thơ tình được in và phổ nhạc vào những năm 1980… Quá khứ hiện tại dường như chập chờn đan xen trong từng nốt nhạc. Có niềm vui hội ngộ, có cả nỗi khắc khoải nhớ thương một thời, có cả những dự cảm định mệnh ngày mai.

 Tôi chợt nhớ đến giọng ca vàng của lớp, bạn Hảo. Sau khi ra trường anh thường xuyên qua lại nhà tôi, phần vì công việc mưu sinh làm ăn “chân trong chân ngoài”. Vào thời gian ấy căn nhà năm gian của gia đình tôi chưa trát vữa hai gian buồng, anh lấy tiền lãi của cả một năm cho tôi mượn để mua năm tạ vôi và một xe cát. Cứ mỗi sáng sớm chủ nhật hai chúng tôi đánh một cối vữa, một mình anh vừa là thợ chính vừa là thợ phụ trát dần trong khi tôi dệt khăn mặt, khăn tắm. Bốn ngày nghỉ cuối tuần trong một tháng anh trát xong. Hoàn công anh cười rất tươi với câu bông đùa “Coi như đây là quà đám cưới mừng đám anh”…

 Chúng tôi thân nhau còn vì cùng tham gia học lớp viết văn của Trường Viết văn Nguyễn Du thuộc Hội Nhà văn, cùng tham gia Hội Văn nghệ Hà Nội. Anh là người đầu tiên trong lớp có thơ và truyện ngắn giới thiệu trên Đài Phát thanh tiếng nói Việt Nam, và là người đầu tiên có thơ và truyện ngắn in trên báo Văn nghệ, tạp chí Người Hà Nội, báo Người Giáo viên nhân dân từ cuối những năm 1970. Nhưng ấn tượng nhất về anh là chất giọng mùi mẫn khi hát về những ca khúc Tiền chiến. Bài tủ của anh là bài Nửa hồn thương đau của nhạc sĩ Phạm đình Chương. Chỉ cần anh ngân nga mấy câu trong giai điệu trầm lắng “Nhắm mắt cho tôi tìm một thoáng hương xưa/Cho tôi về đường cũ nên thơ/Cho tôi gặp người xưa ước mơ” cũng đã đủ hút hồn người nghe. Giá mà chúng tôi được nghe anh hát hôm nay! Vậy mà anh đã xa chúng tôi chục năm rồi.      

 Theo quy luật đào thải và tự đào thải khắc nghiệt của thời gian như Đại sư Lý Hồng Chí từng giảng, vũ trụ có thành trụ hoại diệt, con người có sinh lão bệnh tử. Có thể các nhà trường đã “đào thải” chúng tôi, có thể xã hội đang dần “đào thải” chúng tôi, có thể sắp tới những người thân quen và cả gia đình rồi cũng sẽ “đào thải” chúng tôi. Nhưng điều đó không quan trọng. Chúng tôi vẫn đang tồn tại, đang sống chân thành, thiện lương và kiên nhẫn theo đặc tính và quy luật của đất trời với niềm vui riêng của mình.

 Năm mươi năm đã trôi qua. Một số người bạn thân yêu đã ra đi. Sự vắng bóng ấy khiến cho những giây phút chúng tôi được ngồi bên nhau càng trở nên quý giá và thiêng liêng hơn. Mỗi khoảnh khắc nhìn nhau là một lời nhắc nhở về sự hữu hạn mà chúng tôi cần phải trân trọng.

 Đồng Đò đón chúng tôi ở một hội trường xinh xắn ven hồ, xung quanh là khung cảnh nên thơ với hoa nở trong mưa nhỏ li ti, gần như vô hình, chỉ đủ làm ướt nhẹ mái tóc và đọng lại từng giọt, từng giọt trên nền cỏ bắt đầu úa vàng. Đây là cái khoảnh khắc giao mùa mơ hồ, dịu dàng khi đất trời chuẩn bị chìm vào giấc ngủ đông.

 Lần này chúng tôi bỏ qua mọi nghi thức. Chỉ một tấm phông màu với dòng chữ một thời để nhớ. Chúng tôi dành nhiều thời gian để chụp ảnh lưu niệm. Chúng tôi xem lại những bức ảnh tập thể, cá nhân khi mới bắt đầu vào trường. cùng nhau ôn lại bao kỷ niệm 50 năm qua: Từ những ngày đầu bỡ ngỡ vào trường, những khó khăn khi mới ra trường, ba đến bốn mươi năm đứng trên bục giảng. Rồi chuyện nhà cửa. con cái, và cả những trăn trở lúc xế chiều…

 Tiệc liên hoan diễn ra trong không khí vừa vui vẻ, vừa lắng đọng. Vừa ngắm nhìn đất trời mênh mông, chúng tôi vừa tiếp tục chia sẻ những tâm tình. Đặc biệt, có những câu chuyện, những mối tình thầm yêu trộm nhớ ngày xưa, những điều chưa bao giờ dám nói, nay mới được kể ra trong tiếng cười và cả những giọt nước mắt rưng rưng. Tất cả đều đong đầy cảm xúc và lưu luyến. 50 năm không làm phai nhạt tình bạn, mà chỉ tô thêm sâu sắc, thêm quý giá.

 Chúng tôi tạm biệt nhau khi trời vẫn mưa, mưa rơi lây phây tạo thành tấm màn giăng phủ khắp phố phường. Mưa như níu giữ chúng tôi nán lại ở bên nhau tại nhà bạn Kha trước khi chia tay. Hy vọng ngày này sang năm chúng tôi lại sẽ gặp nhau, không vắng bóng một ai! Đó không chỉ là lời hứa mà là niềm mong ước tha thiết  của những người bạn tri kỷ.