Khả năng Mỹ mua Greenland

 Khả năng Mỹ mua Greenland

Ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 47 của Mỹ vào ngày 20/1 tại Washington. Cùng với sự kiện này rộ lên câu chuyện ông muốn mua Greenland, vùng đất tự trị của Đan Mạch, một đất nước chỉ có 5,9 triệu người. Nhiều người cho rằng đó là câu chuyện cười giống như chuyện ông muốn giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama và sáp nhập Canada thành bang thứ 51 của nước Mỹ.

Tôi không cho chuyện ông muốn mua Greenland là chuyện không nghiêm túc. Greenland là hòn đảo lớn nhất thế giới, diện tích lên đến 2.166.000 ki lô mét vuông nhưng dân số chỉ có 56.500 người, chủ yếu là dân Inuit, một sắc tộc sinh sống nhiều ở bang Alaska, Hoa Kỳ. Đan Mạch cai trị Greenland như một thuộc địa từ năm 1700 đến giữa thế kỷ 20.

Tổng thống Mỹ Domald Trump không đùa. Sau thế chiến tranh thế giới thứ 2, Mỹ đã muốn mua Greenland nhưng lúc đó Đan Mạch không bán. Năm 1979 Greenland được hưởng quy chế tự trị, có quốc hội riêng. Năm 2009, Đan Mạch mở rộng quyền tự trị cho Greenland, kể cả cho phép vùng đất này trưng cầu dân ý để tuyên bố độc lập nếu muốn. Và đó là cơ hội cho người Mỹ.

Việc mua lãnh thổ của nước khác đã từng xảy ra nhiều lần trong lịch sử Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đã từng mua lại một phần đáng kể lãnh thổ của mình từ các cường quốc châu Âu và Nga. Những thương vụ mua bán đất đai này đã đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng lãnh thổ và định hình bản đồ nước Mỹ như ngày nay.

Thương vụ mua bán Louisiana năm 1803 là một trong những giao dịch bất động sản lớn nhất trong lịch sử. Hoa Kỳ đã mua một vùng đất rộng lớn ở trung tâm Bắc Mỹ từ nước Pháp với giá khá rẻ 15 triệu đô la. Vùng đất này sau đó trở thành 15 bang của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ đã mua Florida từ Tây Ban Nha vào năm 1819. Vùng đất này nằm ở phía nam của nước Mỹ và có vị trí chiến lược quan trọng. Cũng như vậy năm 1867, Hoa Kỳ đã mua Alaska từ Nga vói giá 7.2 triệu đô la. Mặc dù ban đầu bị nhiều người Mỹ chế giễu là “sự điên rồ của Seward” (Seward's Folly), việc mua bán này sau đó đã chứng tỏ đó là một quyết định sáng suốt, khi Alaska có vị trí chiến lược và sở hữu nhiều tài nguyên thiên nhiên quý giá.

Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng đã mở rộng lãnh thổ thông qua các cuộc chiến tranh và hiệp ước với các quốc gia khác để mở rộng lãnh thổ. Ví dụ như cuộc chiến tranh với Mexico năm 1846-1848 đã mang lại cho Hoa Kỳ một vùng đất rộng lớn ở phía tây nam, trong đó có bang California.

Giống như nhiều quốc gia khác trong thời kỳ mở rộng chủ nghĩa thực dân, Hoa Kỳ cũng có tham vọng mở rộng lãnh thổ để tăng cường sức mạnh và ảnh hưởng. Nhờ đó họ tìm kiếm được tài nguyên thiên nhiên quý giá như đất đai màu mỡ, rừng, khoáng sản... Và tìm kiếm được đường ra biển: Việc kiểm soát các cửa sông và cảng biển giúp thúc đẩy thương mại và phát triển kinh tế. Đặc biệt là về ý tưởng tưởng “Manifest Destiny” (Vận mệnh hiển nhiên) đã thúc đẩy người Mỹ tin rằng họ có quyền và nghĩa vụ mở rộng lãnh thổ từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương.

Những thương vụ mua bán đất đai như trên đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử và địa lý của Hoa Kỳ. Chúng đã tạo ra một quốc gia đa dạng về văn hóa và địa hình, đồng thời đặt nền tảng cho sự phát triển kinh tế, chính trị và quân sự của Mỹ như ngày nay.

Với Greenland, thật ra ông Trump đã từng ngỏ ý muốn mua từ năm 2019 vào nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên. Lãnh đạo Đan Mạch trước sau đều khẳng định vùng đất này không phải để bán, nhưng cũng nhấn mạnh tương lai Greenland tùy thuộc vào quyền quyết định của người dân Greenland. Dân Greenland gần đây lại tỏ ra bất bình với Đan Mạch. Theo thăm dò mới gần đây nhất đa số người dân ở Greenland lại có thiện cảm với Hoa Kỳ.

Greenland vừa có vị trí chiến lược quan trọng, nhất là khi biến đổi khí hậu làm giao thông đường biển dễ dàng hơn, vừa giàu tài nguyên thiên nhiên như cobalt, đồng, kẽm, dầu mỏ… Các mỏ dầu ngoài khơi Greenland có thể cho sản lượng chừng 52 tỉ thùng, chiếm 3% trữ lượng thế giới. Hiện nay Nga, Trung Quốc, Mỹ và phương Tây đang tăng tốc tìm kiếm ảnh hưởng ở Bắc Cực. Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt này chắc chắn Mỹ và phương Tây không muốn Nga và Trung Quốc có ảnh hưởng ở Greenland. Cuộc đua này Mỹ là bên có lợi thế nhất. Mỹ đã đặt căn cứ quân sự và có các đơn vị thường trú kiểm soát Greenland từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến nay. Trên thực tế họ đã chiếm giữ, kiểm soát Greenland và không bao giờ họ rời bỏ nó.

Nguồn tài nguyên của nhân loại trong tương lại chủ yếu là ở hai cực của địa cầu. Mỹ với lợi thế nhiều mặt sẽ không thể bỏ qua Greenland. Ông Trump chỉ là người thực hiện mà thôi. Ông đã khẳng định một lần nữa trong lễ Giáng sinh vừa qua: “Vì mục đích an ninh quốc gia và tự do trên toàn thế giới, Mỹ cảm thấy rằng việc sở hữu và kiểm soát Greenland là điều hoàn toàn cần thiết”.

Tờ Economist đặt câu hỏi, giả định ông Trump mua Greenland, cái giá phải trả là bao nhiêu? Tờ Economist tính toán bằng cách chiết khấu dòng tiền để ra cái giá mua Greenland khoảng chừng 50 tỉ đô la! Dĩ nhiên việc thương lượng mua lại Greenland, theo tờ Economist, sẽ không phải với Đan Mạch mà với chính người dân Greenland. Với mức định giá 50 tỉ đô la như trên, tính ra mỗi người dân Greenland sẽ được chừng 1 triệu đô la, tất cả sẽ trở thành triệu phú.

Một dấu hiệu cho thấy ý muốn của ông Trump là thật khi Nghị sĩ Cộng hòa bang Tennessee đã soạn dự luật cho phép ông Trump bắt đầu đàm phán với Đan Mạch để mua Greenland. Dự luật có tên "Đạo luật Đưa Greenland Vĩ đại Trở lại", do hạ nghị sĩ Cộng hòa Andy Ogles, bang Tennessee, soạn thảo. Dự luật đã nhận được sự ủng hộ từ 10 hạ nghị sĩ Cộng hòa. Trong dự thảo có đoạn viết:

“Quốc hội ủy quyền cho Tổng thống, bắt đầu từ 12h01 ngày 20/1, tìm cách tham gia đàm phán với Đan Mạch để đảm bảo Mỹ sáp nhập Greenland"… Tối đa 5 ngày sau khi đạt thỏa thuận với Đan Mạch, Tổng thống cần chuyển văn kiện này cùng toàn bộ tài liệu liên quan đến các ủy ban tương ứng của quốc hội”.

Và mới đây con trai của Tổng thống Trump Trump xuất hiện ở Nuuk, thủ đô Greenland. Tuy con trai ông nói chuyến đi mang tính riêng tư, nhưng ông Trump vẫn tường thuật trên mạng xã hội, kèm theo câu “Make Greenland Great Again” (làm cho Greenland vĩ đại trở lại, nhái theo câu ông thường nói “Make America Great Again”).

Tôi tin rằng lịch sử mở rộng lãnh thổ Mỹ sẽ lặp lại trong những năm tới (có thể trong thời gian rất ngắn, cũng có thể là 10 năm, 20 năm hay 30 năm tùy hoàn cảnh quốc tế). Một số nước trong Liên minh EU đã phản đối. Nga và Trung Quốc sẽ là những nước phản ứng mạnh mẽ nhất. Nhưng với lợi thế của mình sớm muộn Greenland cũng sẽ thuộc về Hoa Kỳ.