Thăm thành phố Denver bang Colorado

Từ bang Missouri đến bang Colorado phải qua bang Kansas, khoảng cách giữa hai bang khoảng 1.437 dặm (xấp xỉ 2.300 km). Đi ô tô trên đường cao tốc liên bang I- 70 E mất khoảng 23 tiếng. Đi máy bay từ sân bay Kansas City đến sân bay Denver chỉ mất hơn hai tiếng. Colorado là bang thuộc miền Tây và Tây Nam Hoa Kỳ. Diện tích bang Colorado 269.837 km2, rộng thứ 8 trong số 50 bang. Dân số khoảng 5.187.000 người, xếp thứ 22 trong số 50 bang.

Colorado cùng với hai bang Texas và Virginia hiện tại được xếp là 3 bang có điều kiện kinh doanh lí tưởng nhất nước Mỹ. Tổng sản phẩm của bang năm 2013 đạt trên 258 tỷ đô la. Bình quân thu nhập đầu người xấp xỉ 52 nghìn đô. Nền kinh tế Colorado dựa trên các ngành công nghiệp công nghệ cao, chế tạo máy, hóa chất, khai khoáng, chế biến thực phẩm và nông nghiệp. Sản phẩm nông nghiệp bao gồm chăn nuôi gia súc các loại, sản phẩm sữa, lúa mì, ngô, cỏ khô... Du lịch, một ngành công nghiệp không khói là một trong những trụ cột kinh tế quan trọng của bang. Một điều đáng lưu ý là bang Colorado cùng với bang Washington đã hợp pháp hóa việc trồng và buôn bán cần sa.

Cũng giống như các bang khác, chính quyền bang Colorado dựa trên ba cơ quan quyền lực: Lập pháp, hành pháp, tư pháp. Cơ quan lập pháp là nghị viện, được tạo thành từ hai viện: Hạ viện và Thượng viện. Hạ viện có 65 thành viên. Thượng viện có 35 thành viên. Đứng đầu cơ quan lập pháp là chủ tịch Hạ viện và chủ tịch Thượng viện. Thống đốc bang là người đứng đầu cơ quan hành pháp. Tổng Chưởng lí hay Bộ trưởng Tư pháp đứng đầu ngành tư pháp.

Bang Colorado có gần 50 trường đại học và cao đẳng. Có một Uỷ ban Giáo dục Đại học Colorado do cơ quan lập pháp lập ra. Uỷ ban này có trách nhiệm xây dựng kế hoạch phát triển giáo dục đại học trong bang. Uỷ ban xem xét và phê duyệt chương trình và cấp bằng; thiết lập việc phân phối tài trợ cho giáo dục đại học; xây dụng chính sách và thể chế trường đại học, phê duyệt các quy chế tự quản, phê duyệt xây dựng cơ bản; quản lí các chương trình hỗ trợ tài chính cho sinh viên, đánh giá chương trình, phân bổ ngân sách; phát triển và quản lí chương trình ngoài nhà trường để phục vụ cộng đồng; xác định vai trò tổ chức cũng như nhiệm vụ của các trường; thiết lập các chính sách tuyển sinh; chỉ đạo các chương trình nghiên cứu... Trong số 50 trường đại học và cao đẳng có một số trường nổi tiếng ở Mỹ và trên thế giới như Trường Đại học Colorado Boulder, Đại học Colorado Denver, Đại học Tây bang Colorado, Đại học bang Colorado (Fort Collins)...

Tôi muốn đi xe buýt công cộng, vì đi phương tiện này vừa rẻ (15 đô la so với máy bay là 150 đô la) vừa có dịp ngắm phong cảnh và phố xá hai bên đường. Hơn nữa, các chặng nghỉ xe buýt đường dài ở các thành phố miền Tây, rồi các quán ăn nhanh hai bên đường, những trang trại hàng nghìn ha, những thảo nguyên mênh mông bát ngát đến tận chân trời và đặc biệt là những con người xứ sở của miền Tây trong quá trình Tây tiến của nước Mỹ thủa nào... tất cả đều gợi lên trong tôi khát khao mong muốn được khám phá. Nhưng các con không đứa nào đồng ý cho tôi đi xe buýt. Chúng đưa ra đủ các lí do không yên tâm, nên tôi đành phải đi máy bay từ Kasas City tới Denver.

Sân bay quốc tế Denver tọa lạc ở tây bắc thành phố Denver, là sân bay có diện tích 137,26km², rộng nhất nước Mỹ. Sân bay Denver đáp ứng tiêu chuẩn ISO 14001, sân bay tấp nập thứ tư ở Mỹ và là một trong 13 sân bay bận rộn nhất thế giới. Từ trên cao nhìn xuống nhà ga sân bay, tôi thấy hiện lên những chóp mái nhà nhấp nhô trùng điệp như những đỉnh núi trắng xóa, một lối kiến trúc rất đặc biệt như muốn gợi cho du khách biết rằng, bạn đang đến một xứ sở có núi non hùng vĩ nhất nước Mỹ.

Sân bay có 3 phòng đợi rất lớn (concourse) lấy theo tên gọi các chữ cái: A,B,C. Phòng đợi A có các cổng từ A24 đến A53 và A56 đến A64. Phòng đợi B có các cổng B15 đến B39 và B41 đến B61. Phòng đợi C có các cổng C28 đến C50. Nhà ga sân bay có hai tầng và hệ thống thang máy lên xuống với các bảng chỉ dẫn rất phức tạp. May tôi chỉ mang theo một túi sách nhỏ để vài bộ quần áo. Nếu mang theo va li hành lí tôi không biết phải đến chỗ nào để lấy đồ nữa.

Ra đến cổng nhà ga sân bay, tôi nhìn quanh đám đông người trực chờ. Thấy tôi, Hoài Anh vừa gọi vừa giơ tay lên:

-      Ba, con đây. Ba đi đường có mệt không? Đưa túi con sách.

-      Ba không có vấn đề gì. Mấy giờ rồi con?

-      Bây giờ mới hơn 9 giờ theo múi giờ Colorado.

-      Thế thì vẫn còn sớm. Nếu con không bận thì đưa ba vào khu trung tâm thành phố một vài tiếng.

-      Được ba ạ.

-      Thế thì con gọi cho Thúy để Thúy biết chừng.

-      Vâng. Nhưng con đưa ba đi ăn gì đã.

-      Ba không đói. Thăm khu trung tâm xong ta về nhà cùng ăn.

Từ sân bay Hoài Anh lái xe thẳng về thành phố Denver. Dọc đường tôi cảm thấy Denver khác hẳn so với các thành phố của Missouri. Denver ít cây cối hơn. Cây cối ở Denver cũng có vẻ như cằn cỗi hơn. Đất đai ở Denver nhiều sỏi đá và bạc màu. Tôi biết đây là thành phố còn rất trẻ. Những người đầu tiên đặt chân đến vùng đất Denver là vào cuối những năm 1850. Ban đầu người ta coi nó là một khu đất ở của những người khai thác mỏ. Cơn sốt vàng ở Pike, một địa điểm phía tây lãnh thổ Kansas đã kéo theo những nhóm người từ các nơi khác đến thành  lập thành phố Montana trên bờ nam sông Plate. Đó là khu định cư đầu tiên, là cơ sở sau này trở thành thành phố Denver.

 Đến cuối năm 1861 thành phố Denver mới chính thức được thành lập. Trải qua hơn 150 năm phát triển với bao thăng trầm, Denver là thành phố lớn nhất và là thủ phủ của bang Colorado. Các quận trung tâm của thành phố phần lớn nằm ở phía đông nơi hợp lưu của hai con sông Cherry Creek và Plate. Denver là thành phố cao nguyên, cao 1.610 m so với mực nước biển. Nó cách chân của dãy núi Rocky hùng vĩ nhất Bắc Mỹ 19km.

Năm 2013, ước tính dân số Denver vào khoảng 634.300 người. Chính quyền thành phố do thị trưởng được dân bầu trực tiếp đứng đầu. Theo quy định của thành phố, một Hội đồng thành phố gồm 13 thành viên và một kiểm toán viên được người dân trong thành phố bầu ra với nhiệm kì 4 năm. Hội đồng thành phố có thẩm quyền xem xét các vấn đề của thành phố, đưa ra các chủ trương chính sách, ban hành các nghị quyết để chính quyền thành phố thực thi. Tuy vậy, với một số trường hợp, thị trưởng thành phố có quyền phủ quyết các nghị quyết trong phạm vi thẩm quyền của mình.

Thành phố Denver có 73 trường tiểu học, 15 trường liên cấp từ mẫu giáo lớn (Preschool) tới lớp 8, 17 trường THCS, 14 trường THPT, 19 trường theo chương trình đặc thù (Charter school), nhưng lại có tới 20 trường đại học và cao đẳng. Rõ ràng mô hình giáo dục tổng thể của Denver theo đường song song, chứ không phải theo hình chóp như những nhà giáo dục ở Việt Nam và phương Đông quan niệm. Nghĩa là học sinh học xong tiểu học sẽ vào trung học cơ sở, học xong trung học cơ sở sẽ vào trung học phổ thông, học xong trung học phổ thông đương nhiên được vào học các trường đại học và cao đẳng. Tôi nghĩ bang Colorado cũng giống như bang Missouri, mặc dù là những bang “ngoại vi”, vậy mà học sinh học xong trung học phổ thông tất cả đều có cơ hội hưởng thụ nền giáo dục đại học.

Địa điểm đầu tiên tôi đến thăm là khu Downtown, khu trung tâm. Khu trung tâm thành phố Denver gồm ba đến bốn chục tòa nhà chọc trời theo các dạng hình hộp khác nhau. Nhiều tòa nhà được xây bằng đá quý và kim loại. Đó là những tòa nhà dành cho các khu vực dịch vụ như tài chính, ngân hàng, thương mại, giải trí... Người ta chia khu vực trung tâm thành 6 tiểu khu: Tiểu khu tài chính, ngân hàng Union Station, tiểu khu Ball Park, tiểu khu trung tâm thương mại, tiểu khu trung tâm hành chính, tiểu khu thượng Downtown và quảng trường Arapahoe. Xung quanh khu vực trung tâm này là một số những địa điểm nổi tiếng như Nhà hát Curtis, Công viên Trung tâm Civic, khu dân cư liền kề bao gồm Uptown và Capitol Hill.

Hoài Anh tiếp tục đưa tôi đi tham quan tòa nhà Republic Plaza. Tòa nhà này cao 56 tầng, 218 m. Nó được xây dựng vào năm 1984. Toàn bộ tòa nhà bao gồm 1.200.000 mét vuông. Phần lớn diện tích của nó dành cho các văn phòng đại diện, văn phòng làm việc, cửa hàng, nhà hàng và các doanh nghiệp dịch vụ. Tòa nhà có các hành lang được lát nền bằng đá cẩm thạch. Đặc biệt có hai mươi tầng của tòa nhà được trang bị đèn mầu tím xen lẫn các màu sắc khác để tạo cảm giác huyền ảo cho khách hàng và cũng để làm nổi bật những hàng chữ quảng cáo rực rỡ bất tận của các cửa hàng.

Ấn tượng nhất đối với tôi là đến thăm tòa nhà Colorado State Capitol, một biểu tượng của cơ quan quyền lực nhà nước bang Colorado. Tòa nhà mái vòm Capitol này là một công trình kiến trúc cổ điển được cách tân. Đây là nơi làm viêc của Nghị viện bang Colorado, văn phòng của Thống đốc, Phó Thống đốc và các cơ quan chức năng bang Colorado. Nhìn vào tòa nhà, người ta liên tưởng đến tòa Bạch ốc Capitol của nhà nước liên bang cũng như các capitol của các bang khác. Tôi nhận thấy có những nét tương đồng chung. Capitol Colorado được xây dựng trong những năm 1890 từ đá granit trắng của chính bang Colorado. Điểm khác biệt của Capitol Colorado so với các capitol của các bang khác chính là trên cái nền trắng của đá, lộng lẫy một mái vòm được dát bằng vàng ròng. Một điểm khác nữa là nội thất bên trong được xây dựng bằng nhiều loại đá cẩm thạch quý hiếm cùng với những bức họa vẽ chân dung của 43 tổng thống Mỹ từ George Wasington đến George Bush.

11h30 tôi và Hoài Anh mới rời khỏi Capitol. Trên đường về nhà, Hoài Anh nói với tôi:

-      Theo con, cái nét đặc biệt nhất của Colorado và thành phố Denver không phải là hệ thống các tòa nhà cao tầng hay những khu phố biệt thự  xa hoa lộng lẫy. Cái nét nổi trội nhất chính là hệ thống vườn quốc gia, hệ thống công viên và các trung tâm thể thao, giải trí. Riêng thành phố Denver có trên 200 công viên, từ những công viên một vài ha đến những công viên rộng một vài km vuông. Còn vườn quốc gia thì ít có bang nào bằng. Chẳng hạn như Vườn Quốc gia và Khu Bảo tồn San Luis Valley, Vườn Quốc gia và Khu Bảo tồn Great Sand Duns, Vườn Quốc gia và Khu Bảo tồn Rocky Mountain. Riêng Vườn Quốc gia và Khu Bảo tồn Rocky Mountain được mọi người thừa nhận là nơi có phong cảnh hùng vĩ nhất, ngoạn mục nhất, đáng yêu nhất nước Mỹ. Hè đến, hầu như tất cả các văn nghệ sĩ, các minh tinh màn bạc, các nhà khoa học, các nhà doanh nghiệp của Mỹ đều đổ về đây. Còn giới tài phiệt thì phần lớn mua biệt thự hoặc thuê bao nhà quanh năm ở khu vực này làm nơi nghỉ dưỡng. Chờ vợ chồng Giang Vân đến đây, con sẽ đưa cả nhà đi chơi vài ngày.

Đúng như Hoài Anh nói, từ trung tâm thành phố Denver trở về thành phố Longmont, cứ một chặng đường tôi lại thấy một công viên đầy cây cối với những thảm cỏ trải dài. Là thành phố thủ phủ, trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội của cả một bang, tính cả vùng đại đô thị, dân cư lên đến 2,3 triệu người, vậy mà người ta để quá nhiều khoảng không trống rộng lớn cho công viên, cho tượng đài, cho đường xá, cho ven đường. Trừ khu trung tâm, tôi có cảm giác khoảng trống của thành phố này còn nhiều hơn là diện tích nhà ở. Phải chăng đây là đặc trưng của các thành phố miền Tây. Càng nghĩ tôi càng tiếc, tại sao tôi không kiên quyết đi đến Colorado bằng xe ô tô buýt.