Quan hệ Mỹ Trung từ tháng 1/2017 đến hết năm 2020 (thời gian Dolnad Trumpt được bầu làm Tổng thống thứ 45 của Mỹ).
Có lẽ Trung Quốc là quốc gia bên ngoài quan tâm nhất đến việc ai sẽ là tổng thống tiếp theo của xứ cờ hoa khi Tổng thống Barack Obama mãn nhiệm. Họ không thích bà Hillary Clinton, người đàn bà thép không có thiện cảm với Trung Quốc là tổng thống. Họ thở phào khi Donald Trumpt, một doanh nhân đắc cử. Đầu tháng 4/2017, Trung Quốc đã hy vọng về mối quan hệ Mỹ-Trung bình lặng sau khi hai nguyên thủ quốc gia gặp nhau ở Ma-a-Lago, Florida. Trump và Tập cũng đã có một số cuộc hội đàm bên nhau thân thiện trong một hai năm đầu. Nhưng “tình bạn tốt đẹp” của họ nhanh chóng chìm vào dĩ vãng.
1. Những động thái mới của Trung Quốc.
Về kinh tế Trung Quốc thúc đẩy Sáng kiến Vành đai và Con đường lấy Trung Quốc làm trung tâm để tăng cường ảnh hưởng trên toàn cầu; chuyển đổi mô hình sản xuất, thúc đẩy sản xuất công nghệ cao nhằm biến Trung Quốc thành cường quốc công nghệ (Made in China). Về chính trị Trung Quốc tăng cường siết chặt hệ thống luật pháp, chính sách dân tộc, thông qua Luật An ninh Hồng Kông; gây áp lực mạnh với Đài Loan. Về đối ngoại, Trung Quốc gia tăng vị thế, vai trò của Trung Quốc ở các diễn đàn, ở các tổ chức đa phương như một người đi tiên phong khi Tổng thống Trump từ bỏ vai trò người dẫn dắt. Ở Đông Bắc Á họ gia tăng sức ép với Bình Nhưỡng về vấn đề hạt nhân. Họ chủ động giảm bớt căng thẳng với Nhật Bản ở Hoa Đông, nhưng lại tăng cường các hoạt động hiện thực hóa đường lưỡi bò trên Biển Đông.
Tháng 7/2017 đến tháng 3/2018, Trung Quốc sử dụng các loại tầu thăm dò, tàu đánh cá, tàu tuần duyên, hải cảnh đi vào vùng biển của Việt Nam, Philippines, Malaisia, Inđônêsia. Họ đe dọa không cho Việt Nam và hãng Respol của Tây Ban Nha khoan dầu tại thềm lục địa tại bãi Tư Chính của Việt Nam. Họ dùng mọi thủ đoạn ép các công ty dầu khí nước ngoài như Rosnept của Nga, Exxon Mobil và các hãng dầu khí khác của phương Tây phải dừng kế hoạch khai thác ở mỏ khí Cá Voi Xanh của Việt Nam. Họ cũng liên tục hành động tương tự như vậy với Malaisia, tăng cường hoạt động ở thềm lục địa của Inđônêsia để khẳng định yêu sách đường lưỡi bò nhằm chiếm trọn gần hết Biển Đông.
Về Quân sự, Trung Quốc đẩy mạnh chiến lược biển, đóng nhiều tàu chiến, tàu ngầm, xây dựng nhiều căn cứ hải quân, kể cả căn cứ ở nước ngoài. Trung Quốc tăng cường tập trận ở các vùng biển. Đặc biệt họ tuyên bố đưa tàu sân bay thứ hai vào hoạt động tại Biển Đông nhằm gây sức ép với các nước Đông Nam Á và thách thức vai trò của Mỹ ở Đông Nam Á. Họ tiếp tục bồi đắp trái phép 7 đảo đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam thành đảo nhân tạo trong giai đoạn 2013-2017 và quân sự hóa 7 đảo biến chúng thành tiền đồn khi xây dựng đường băng, bố trí hệ thống radar và thông tin liên lạc. Đến năm 2018 họ đưa các loại tên lửa ra đảo trực chiến.
Các chuyên gia của Mỹ cho rằng mục đích quân sự hóa dảo của Trung Quốc khi bồi đắp các đảo nhân tạo là giành ưu thế thông tin đối phó với lợi thế quân sự của Mỹ trong khu vực. Chúng có thể được trang bị năng lực chỉ huy, kiểm soát, liên lạc, tình báo, do thám và trinh sát. Chuyên gia nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam của Singapore cho rằng các tiền đồn Trung Quốc xây dựng trái phép ở Trường Sa còn có thể là yếu tố giúp tăng cường sức mạnh cho quân đội Trung Quốc khi xung đột tiềm tàng xảy ra. Người ta cho rằng các hòn đảo nhân tạo này đóng vai trò thiết yếu để ngăn Washington can thiệp khi bùng phát xung đột giữa Bắc Kinh và đảo Đài Loan. Từ những căn cứ này Trung Quốc có thể tấn công các căn cứ quân sự trên biển, trên đất liền, kể cả căn cứ quân sự Guam trọng yếu của Mỹ.
2. Những động thái mới của Mỹ.
Ngày 22/3/2018 cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung do Mỹ phát động chính thức bắt đầu. Tổng thống Dolnald Trump đã áp dụng mức thuế 50 tỷ đô la với các hàng hóa Trung Quốc để ngăn chặn hành vi thương mại không công bằng, hành vi thao túng tiền tệ, hành vị trộm cắp tài sản trí tuệ. Danh sách các mặt hàng bị áp thuế tập trung chủ yếu vào các sản phẩm theo kế hoạch Made in China, liên quan đến công nghệ thông tin, robot và trí tuệ nhân tạo. Khi Trung Quốc đáp trả áp thuế với các mặt hàng nhập khẩu của Mỹ, ngày 17/9/2018 Chính quyền Trump tiếp tục đánh thuế 10% đối với hàng nhập khẩu trị giá 200 tỷ đô la. Đến ngày 10/5/2019 Mỹ tiếp tục áp thuế 25% với 200 tỷ đô la hàng hóa nhập khầu của Trung Quốc vào Mỹ nhằm ngăn chặn dòng tiền hơn 500 tỷ đô từ Mỹ chảy về Trung Quốc.
Từ chiến tranh thương mại, Chính quyền Trump tiếp tục mở rộng sang các lĩnh vực khác, cuộc chiến công nghệ. Tháng 5/2019, Bộ Thương mại Mỹ cấm các công ty Mỹ cung cấp linh kiện và các phần mềm cho công ty công nghệ Huawei của Trung Quốc. Mỹ cũng phát động một chiến dịch toàn cầu chống lại Huawei lắp đặt hệ thống 5G vì lý do an ninh quốc gia. Tháng 8/2020, Chính quyền Trump tiếp tục tấn công các doanh nghiệp công nghệ Trung quốc bằng việc cấm người Mỹ và các doanh nghiệp Mỹ tiến hành các hoạt động giao dịch với công ty mẹ của TikTok là Bydance và công ty mẹ của WeChad là Tencent. Ngày càng nhiều doanh nghiệp viễn thông, thương mại trực tuyến, kỹ thuật điện toán đám mây, xây dựng cáp quang của Trung Quốc gặp phải thách thức trên thị trường toàn cầu. Cuộc chiến công nghệ của Mỹ còn vượt ra ngoài phạm vi công nghệ, lan sang lĩnh vực an ninh mạng cũng như các chương trình ứng dụng khác. Gần đây chính quyền Trump còn đẩy mâu thuẫn Mỹ-Trung lên một nấc thang mới như đưa một loạt công ty có liên quan đến quân đội của Trung Quốc vào danh sách đen, cấm tiếp cận với nguồn tài chính của Mỹ hoặc cấm vốn hóa tại Mỹ như tập đoàn dầu khí quốc gia, nhà sản xuất bán dẫn SMIC, công ty công nghệ nghệ xây dựng, công ty tư vấn thiết kế quốc tế xây dựng. Đỉnh điểm là Mỹ đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston với cáo buộc là ổ gián điệp, hạn chế visa của các đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc và con em của họ vào Mỹ, giám sát hàng ngàn nhà khoa học Trung Quốc liên quan đến gián điệp…
Đằng sau cuộc chiến thương mại, công nghệ là sự mâu thuẫn, sự đối đầu về hai mô hình kinh tế, mô hình kinh tế của Mỹ, phương Tây và mô hình kinh tế Chủ nghĩa tư bản nhà nước (state capitalism) của Trung Quốc. Đó là cuộc chiến về vị thế công nghệ của Mỹ trong nền kinh tế toàn cầu. Liệu cuộc chiến thương mại công nghệ có làm thay đổi chính sách của Trung Quốc, có làm thay đổi bản đồ Biển Đông hay không, nhưng chắc chắn thế và lực của Trung Quốc bắt đầu chững lại, không còn như năm 2017, 2018.
Song song với cuộc chiến thương mại và công nghệ, Chính quyền Trump mở rộng chính sách xoay trục của chính quyền tiền nhiệm bằng chính sách Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương tự do và rộng mở; tăng cường hợp tác về mọi mặt với ASEAN; ban hành Đạo luật Sáng kiến Trấn an châu Á, cam kết viện trợ năng lực quốc phòng cho các đồng minh và đối tác châu Á; thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ song phương và đa phương, nhất là hợp tác quốc phòng và tập trận trong bộ tứ kim cương Mỹ, Nhật, Ấn, Úc nhằm kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc.
Thượng Viện Mỹ đã thông qua Đạo luật chuẩn chi Quốc phòng với 716 tỷ đô la cho năm 2019, 740,5 tỷ đô la cho năm 2021. Mỹ hy vọng đủ nguồn lực đầu tư vào các chương trình quốc phòng mới như phát triển năng lực chiến tranh không gian, tên lửa tầm trung, máy bay và và tàu chiến thế hệ mới để đối phó với Trung Quốc. Đáng chú ý nhất là đầu tháng 12/2020 Mỹ quyết định tái lập hạm đội 1 chuyên trách ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương nhằm kiểm soát khu vực có 80 % hàng hóa quốc tế đi qua, nơi có 80 % lượng dầu của Trung Quốc trung chuyển nhằm chuẩn bị cho kế hoach phong tỏa nếu xung đột Mỹ-Trung nổ ra. Bộ trưởng Hải quâm Mỹ đã tuyên bố: “Việc làm này tái khẳng định cam kết với các đối tác đồng minh về sự hiện diện của Mỹ ở khu vực, đồng thời nhắc nhở các đối tác tiềm tàng về cam kết của Mỹ trong việc hiện diện toàn cầu để đảm bảo luật pháp và tự do hàng hải”. Nhiều chuyên gia quốc tế đã nhận xét, Trung Quốc phụ thuộc vào Ấn Độ Dương hơn là Tây Thái Bình Dương. Việc xuất hiện hạm đội 1 giống như việc siết chặt yết hầu Trung Quốc. Hạm đội này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các lợi ích phát triển của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng năng lượng và đầu tư vào các dự án Vành đai và Con đường.
Mỹ cũng tuyên bố ủng hộ chủ quyền của các nước trên Biển Đông, tăng cường khai thác tài nguyên tại Biển Đông với các đối tác dù Trung Quốc có muốn hay không muốn. Ngày 31/12/2018 Chính quyền Trump ban hành đạo luật Sáng kiến Trấn an châu Á nhằm hỗ trợ cho các đồng minh và đối tác ASEAN (Asia Reassurance Intiative Act). Đây là chiến lược ngoại giao lâu dài, có đánh giá hàng năm của Mỹ cho khu vực ASEAN, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN; ủng hộ Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông COC, một bộ luật biển khu vực quy định các bên phải tôn trọng luật quốc tế về biển, tôn trọng quyền và chủ quyền các nước, giải quyết hòa bình các tranh chấp. Trong đó có điều khoản Việt Nam đề xuất là cấm thiết lập bất cứ khu vực nhận dạng phòng không mới nào trên Biển Đông.
3 Chính sách bước ngoặt của Mỹ ở Biển Đông
Rạng sáng ngày 3/6/ 2020, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo nước này đã gửi công hàm lên Liên Hiệp Quốc để phản đối tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. Mỹ yêu cầu gửi công hàm phản đối đến tất cả các thành viên của LHQ, đồng thời đăng tải công khai trên website của văn phòng pháp chế LHQ. Có thể nói đây là lần đầu tiên, là một bước ngoặt mới trong quan hệ Mỹ-Trung ở Biển Đông và là thách thức rất lớn với Trung Quốc sau Phán quyết Tòa Trọng tài bác bỏ chủ quyền lịch sử cũng như đường lưỡi bò của Trung Quốc.
Nhiều chuyên gia nhận định, theo thông lệ ngoại giao, khi Mỹ gửi công hàm phản đối một vấn đề lên Liên Hợp Quốc, nếu Trung Quốc không tuân thủ, thì Washington sẽ có động thái trừng phạt. Việc Mỹ gửi công hàm phản đối lên LHQ là một sự kiện đáng chú ý trong chính sách của nước này đối với vấn đề Biển Đông. Có khả năng Mỹ sẽ sử dụng các biện pháp trừng phạt về kinh tế, hoặc thậm chí là quân sự. Mỹ sẽ sớm đặt ra hình thức chế tài kinh tế, quân sự buộc Trung quốc phải thay đổi chính sách. Và một giai đoạn mới mở ra, cho thấy Mỹ sẽ can thiệp mạnh mẽ hơn về vấn đề Biển Đông.
Chính quyền Trump không chỉ phản đối bằng ngoại giao mà thực tế, trong nhiệm kỳ của mình, Chính quyền Trump liên tục phản ứng với tuyên bố chủ quyền cũng như hành vi của Trung Quốc trên Biển Đông. Tháng 11/2019, Bộ Ngoại giao Mỹ phát hành báo cáo “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở: Thúc đẩy tầm nhìn chung”. Trong đó, Washington khẳng định Mỹ sẽ hợp tác cùng các nước trong khu vực để duy trì tự do hàng hải và tận dụng nhiều biện pháp khác nhau để tất cả các quốc gia có thể cùng chia sẻ lợi ích từ biển. Cùng với Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã lên tiếng phản đối việc tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa, ngăn cản Việt Nam và các đối tác khai thác dầu khí. Không chỉ phản ứng bằng các thông điệp mạnh mẽ, Washington còn điều động một lực lượng quân sự hùng hậu đi vào phạm vi 12 hải lý các đảo Trung Quốc chiếm đóng trái phép để thách thức các hành vi của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Từ cuối tháng 4/2020 đến nay, máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-1 Lancer của không quân Mỹ liên tục hoạt động ở Biển Đông. Bên cạnh đó, Lầu Năm Góc còn điều động nhiều loại tàu chiến như tàu tác chiến cận bờ, tàu khu trục, tàu tuần dương, tàu đổ bộ tấn công mang chiến đấu cơ thế hệ 5 tàng hình F-35, tàu đổ bộ vận tải cho đến tàu sân bay, tàu ngầm hạt nhân tăng cường hoạt động tại Biển Đông. Đáng chú ý nhất là gần đây, hải quân Mỹ lần lượt tổ chức tập trận chung cùng hải quân Úc và hải quân Singapore trên Biển Đông. Đặc biệt là cuộc tập trận chung của bộ tứ Mỹ, Nhật, Ấn, Úc nhằm gửi tới Trung Quốc những thông điệp rất cứng rắn.
Chính sách của Mỹ ở Biển Đông kéo theo một phản ứng dây chuyền. Tháng 7/2020 Úc gửi công hàm bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông. Tiếp theo sau là Anh, Đức, Pháp và một số nước cũng gửi công hàm tới Liên Hợp Quốc bác bỏ yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông. Như vây không chỉ có các nước Đông Nam Á hải đảo, Ấn, Nhật mà đa số các nước phương Tây đều phản đối yêu sách của Trung Quốc. Có thể kết luận hính sách ngăn cản quốc tế hóa Biển Đông của Trung Quốc đã hoàn toàn thất bại.
Quan hệ Mỹ-Trung từ năm 2018 trở đi sẽ là một giai đoạn đầy thách thức khó khăn đối với cả hai bên. Họ vẫn là đối thủ hợp tác và cạnh tranh, nhưng họ là hai đối thủ nguy hiểm, việc canh tranh cũng ngày càng trở nên nguy hiểm, nhất là việc cạnh tranh chạy đua về mặt quân sự. Với Trung Hoa, bài học về sự sụp đổ của Liên Xô vẫn còn mang tính thời sự. Với Mỹ, cuộc chiến tranh lạnh thời kỳ 1950 đến 1991 vẫn còn để lại quá nhiều di chứng. Tuy nhiên, cuộc chiến thầm lặng giữa hai nước trên nhiều mặt trận thực sự đã bắt đầu.
Xét về mặt địa chính trị, Trung Quốc chưa được gì ngoài gần chục hòn đảo đá chơ vơ ở Biển Đông. Còn Mỹ thì đang hoàn thành giai đoạn cuối của một chiến lược tổng thể. Thực tế Mỹ có nhiều bài hơn so với Trung Quốc. Và hình như người Mỹ vẫn chưa có ý định đối đầu trực tiếp với Trung Quốc.
So với Mỹ, Trung Quốc ở thế bất lợi hơn. Trung Quốc gần như là một cường quốc đơn độc, bị Mỹ bao vây bởi nhiều nước có quan hệ đồng minh, quan hệ đối tác với Mỹ. Từ Đông Bắc Á (tôi sẽ đề cập đến quan hệ Mỹ-Trung ở Đông Bắc Á trong loạt bài viết sau) đến Đông Nam Á, Nam Á, từ Hàn Quốc, Đài Loan đến Nhật Bản, Phillipines đến Úc và Ấn Độ, tất cả đang hình thành một mạng lưới, một thế trận làm phức tạp hơn rất nhiều cho những toan tính làm bá chủ châu Á của Bắc Kinh.
Tại sao Mỹ lại tập hợp được các nước đồng minh và nhiều đối tác như vậy? Do lịch sử để lại, do Mỹ đã đồng nhất được lợi ích của mình với lợi ích của các đồng minh và các nước đối tác. Nhân tố cơ bản giúp Mỹ thành công đó là tự do hàng hải phù hợp với luật quốc tế cũng như quyền, quyền chủ quyền và những lợi ích biển hợp pháp của tất cả các nước Đông Á.
Để trỗi dậy trở thành cường quốc đứng đầu châu Á, Trung Quốc phải “trỗi dậy một cách an toàn ở châu Á” trước khi đối đầu với Mỹ. Trung Quốc phải khuất phục được Nhật Bản. Hai nước Nhật-Trung đã không chung sống hòa bình trong suốt hàng nghìn năm qua. Trong lịch sử cận đại, hiện đại, quan hệ giữa hai nước có không ít thù hận. Trung Quốc đã từng bị Nhật Bản thống trị. Và giờ đây liệu một Trung Quốc đầy tham vọng muốn chi phối trật tự châu Á và một Nhật Bản hùng cường, với sự lãnh đạo của Chính quyền Shinzo Abe đã và đang thay đổi hiến pháp hòa bình, liệu Trung Quốc có thể chia sẻ lợi ích và vị thế cùng tồn tại mà không xảy ra chiến tranh? Và đằng sau Nhật là liên minh Mỹ-Nhật ràng buộc (hiện Mỹ còn có các căn cứ quân sự cùng với hạm đội 7 và 40 nghìn quân đóng ở Nhật). Liệu liên minh này có biến giấc mơ Trung Hoa vĩ đại trở thành giấc mơ hồ điêp?
Cũng như vậy với Ấn Độ, liệu Trung Quốc có thể khuất phục được Ấn Độ, một cường quốc hạt nhân đang trỗi dậy đầy tiềm năng về kinh tế. Liệu có thể xảy ra một cuộc chiến tranh Trung-Ấn như năm 1962? Đến bây giờ Trung Quốc vẫn còn chiếm đến 20.000 km vuông của Ấn Độ, chắc người Ấn vẫn chưa quên chuyện cũ và hiện tại họ đã chuẩn bị rất kỹ cả về tâm thế và thực lực. Đầu tư quân sự của Ấn Độ ngày càng ấn tượng cùng với sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế là điều thách thức lớn với Trung Quốc. Nếu Trung Quốc là một con rồng thì Ấn Độ là một con voi. Sự thay đổi chính sách chính trị, kinh tế và quân sự của Thủ tướng Narenda Modi thực sự đang cản trở “giấc mơ Trung Hoa”. Trong khi đó, chưa bao giờ quan hệ Mỹ-Ấn lại gần gũi nhau như hiện tại. Họ cùng chia sẻ cơ sở vật chất quân sự, chia sẻ công nghệ sản xuất máy bay và một số loại vũ khí. Nếu chiến tranh xảy ra, một liên minh Ấn-Mỹ ở cửa ngõ chắc rằng Trung Quốc phải tính đến.
Trung Quốc có tham vọng chiếm trọn Biển Đông và áp đặt ý chí lên các nước Đông Nam Á. Trung Quốc đã sử dụng vũ khí kinh tế và quân sự để thực hiện phương thức “thống trị” theo cách thức của chủ nghĩa thực dân cũ (cách thức này họ có gien và đã thực hiện với các nước láng giềng), cộng thêm với cách thức của chủ nghĩa thực dân mới (cách thức này họ đã và đang học), biến Đông Nam Á trở thành sân sau của họ. Mười quốc gia trong ASEAN đã và đang khẳng định vai trò trung tâm trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản, Liên minh châu Âu, cả thế giới trong đó có Trung Quốc đều thừa nhận vai trò trung tâm của ASEAN. Tất cả các nước (ngoài Campuchia) đều đã là đối tác, thậm chí có nước là đồng minh, có xu hướng kết bạn với Mỹ để cân bằng trước một con rồng đang hét ra lửa. Và Mỹ cũng đang muốn kéo họ vào một liên minh, tăng cường năng lực quân sự cho các nước. Nếu Trung Quốc gây chiến, chắc các nước đều không chịu cúi đầu như hàng ngàn năm lịch sử đã chứng minh. Dư luận thế giới chắc chắn cũng không cho phép Trung Quốc thay đổi bản đồ khu vực bản đồ Đông Nam Á. Nếu có chiến tranh, lực lượng quân sự của Mỹ ở Guam, ở Philippines, ở Darwin, từ những địa điểm đáng tin cậy chắc sẽ triển khai lực lượng.
Trong đối thoại chiến lược Mỹ - Trung năm 2009, Tổng thống Mỹ Barack Obama có nói : “Chúng ta không thể dự đoán chắc chắn tương lai sẽ như thế nào, nhưng chúng ta biết điều này: Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ định hình thế kỷ 21”. Mối quan hệ Mỹ - Trung không yên ả kể từ khi diễn ra cuộc Chiến tranh lạnh. Nó chuyển từ đối đầu sang bình thường hóa, cạnh tranh xen lẫn hợp tác, và chuyển sang rất căng thẳng dưới thời Tổng thống Donald Trump (dù sau cuộc bầu cử lần này ông Trump không còn làm tổng thống nhưng di sản ông để lại quá ấn tượng và nhiều nước ở châu Á ủng hộ).
Trong các cuộc chiến tranh lớn ở bên ngoài, gần như người Mỹ không khai chiến từ ban đầu, họ thường để cho các đối thủ giao chiến đến một mức độ nào đó rồi mới tham gia. Phải chăng Mỹ đang áp dụng chiêu thức này trước một Trung Quốc đang khoe cơ bắp với các nước láng giềng. Theo Reuter chi tiêu quốc phòng Trung Hoa năm 2016 là 146,67 tỉ đô la, mức tăng này lên đến 177,6 tỷ trong năm 2019. Ngoài Trung Quốc, các nước Đông Á cũng có mức chi tiêu quốc phòng vào loại cao nhất thế giới. Chuyện gì sẽ xảy ra khi mà các bên đều tăng cường tiềm lực quốc phòng? Liệu Biển Đông có là ngòi nổ cho thế chiến thứ 3? Người Trung Quốc có truyền thống “Tọa sơn quan hổ đấu” và đúng là họ đã đứng ngoài xem Mỹ-Liên Xô đấu nhau gần nửa thể kỉ trước, đứng ngoài xem Mỹ-Khủng bố đấu nhau từ năm 2001 đến nay để hưởng lợi. Bây giờ đã đến lúc họ đấu với Mỹ chưa? Liệu một cuộc chiến Mỹ-Trung hay một cuộc chiến ở châu Á-Thái Bình Dương có xảy ra trong thời gian tới? Chúng ta sẽ cùng theo dõi.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét