Những
ngày rỗi rãi, chẳng biết làm gì, một mình tôi cứ đi lang thang thăm hết trường
này đến trường khác, từ trường tiểu học đến trường trung học phổ thông. Đến trường
nào tôi cũng nhận được sự tiếp đón và giúp đỡ rất nhiệt tình của cán bộ, giáo
viên, nhân viên, học sinh của nhà trường. Tôi còn nhận được 4 chiếc áo đồng phục
của 4 nhà trường tặng làm quà lưu niệm trước khi ra về. Tôi thực sự cảm động vì
mình là một người xa lạ, tiếng Anh không thông thạo, lại nghễnh ngãng, nhưng
hình như người ta không để ý đến điều đó, họ coi tôi như một người bạn rất trân
trọng của nhà trường. Thật tình tôi còn có cảm giác ấm áp và tình cảm hơn khi
trở về những ngôi trường mà tôi đã từng công tác ở Việt Nam.
Nhìn
chung các trường công trong thành phố đều na ná như nhau. Vì thế tôi nói với
Vân tìm cho tôi một ngôi trường tư nào đó, và sau khi tìm hiểu trên mạng, qua
tìm hiểu từ bạn bè cùng lớp của Vân, hai cha con quyết định đến thăm Trường Columbia
Independent School. Nhìn chung các trường tư ở Mỹ từ mầm non cho tới đại học
phát triển rất mạnh mẽ. Trên thực tế rất nhiều trường tư là những trường có
danh tiếng và có chất lượng cao, cao hơn so với trường công.
Đối
với các bậc học ở phổ thông điều đó hoàn toàn đúng. Các trường công từ tiểu học
đến trung học phổ thông không phải đóng học phí. Nếu gia đình thu nhập thấp, học
sinh còn được đi xe công cộng đến trường miễn phí, ăn trưa tại trường miễn phí.
Trường tư thì học phí rất cao. Khoảng từ 12 ngàn đến 40 ngàn đô một năm tùy
theo cấp học và tùy theo khu vực. Người Mỹ quan niệm rằng người ta bỏ ra ngần ấy
tiền một năm cho con em họ học trường tư, đương nhiên người ta phải nhận được dịch
vụ chất lượng giáo dục cao hơn so với trường công. Trường tư thục phải chứng
minh được chất lượng đó và phụ huynh phải nhìn thấy kết quả của chất lượng đó.
Trong
tổng số xấp xỉ 56 triệu học sinh tiểu học và trung học của Mỹ năm học 2013, có
trên 6 triệu, khoảng 11% học sinh học tại các trường tư. Một nửa số học sinh
trường tư là học tại các trường của nhà thờ tôn giáo, các trường này thường có
lịch sử lâu đời nhất Hoa Kì. Các trường tư lâu đời ở Hoa Kì là các trường nội
trú tinh hoa, được thành lập từ thế kỉ 18. Các trường này là cái nôi đào tạo
nên nhiều chính trị gia, các văn nghệ sĩ và các nhà khoa học lớn của Hoa Kì.
Ngoài ra còn có khoảng 1,1 triệu học sinh không học ở trường công, cũng không học
ở trường tư, chỉ học ở nhà do bố mẹ dạy theo chương trình của mỗi bang quy định
và cũng được cấp bằng theo trình độ như học sinh học ở trường công và trường
tư.
Ở
Mỹ còn có một xu hướng tư nhân hóa trường công. Những trường được tư nhân hóa
người ta gọi là trường bán công. Theo ước tính của Bộ Giáo dục, các công ty tư
nhân hoạt động vì lợi nhuận hiện đang điều hành 10% số trường bán công trên khắp
đất nước. Một trong những công ty lớn nhất là hệ thống trường Edison được thành
lập năm 1992. Công ty này đã trực tiếp điều hành 19 trường công ở các bang, đồng
thời phối hợp với một số trường công khác xây dựng các học viện giáo dục và
cung cấp thêm các dịch vụ giáo dục của riêng mình. Các công ty như công ty Edison cho rằng sự cạnh tranh của họ có thể giúp
cải thiện chất lượng của cả trường công lẫn trường tư. Theo đó, họ làm lợi cho
các khách hàng (học sinh) như ở bất cứ một thị trường nào.
Giang
lái xe đưa tôi và Vân đến Trường Columbia Independent School, một trường dân lập
liên cấp, nằm ở ngoại ô thành phố. Rất tiếc vào thời điểm tháng 6, học sinh bắt
đầu nghỉ hè nên không thể vào thăm lớp dự giờ được. Chúng tôi dự định đi thăm một
vài trường tư với mục đích tìm hiểu thủ tục để năm học tới sẽ đưa một số học
sinh lớp 10, lớp 11 đang học ở Hà Nội sang học ở Columbia (Trường công ở Mỹ
không nhận học sinh quốc tịch nước ngoài, trừ trường hợp bố mẹ đang công tác hoặc
học tập tại Mỹ). Vân cho tôi biết sở dĩ trường có cái tên“ Independent” là vì năm 1996, một nhóm các gia đình do
Justin Perry đứng đầu muốn có một ngôi trường cung cấp một cơ hội giáo dục độc đáo
cho con em họ và cho cộng đồng phát triển ở Columbia. Xuất phát từ nguồn cảm hứng
này, Perry đặt ra mục tiêu phải xây dựng một ngôi trường độc lập, tiếng Anh
nghĩa là Independent, trường không phụ thuộc vào một đảng phái nào, không theo
một tôn giáo nào, ngôi trường thế tục, học sinh phải được đưa vào một môi trường
thử thách cao về tinh thần và thể chất để chuẩn bị bước vào học tại các trường
đại học và bước vào một thế giới toàn cầu hóa đầy biến động.
Với
tinh thần ấy, hơn 30 gia đình cùng nhau tập trung nguồn lực, sáng lập ra ngôi
trường mang tên Columbia Independent School. Năm1998 nhà trường mở cửa đón 55 học
sinh từ lớp 6 đến lớp 9 với 16 giáo viên cơ hữu. Mỗi năm học sau đó có thêm một
lớp bổ sung, ba năm sau, hệ thống trường trung học phổ thông bắt đầu được hoàn
chỉnh. Mùa xuân năm 2002, nhà trường tổ chức lớp tốt nghiệp đầu tiên. 100% học
sinh tốt nghiệp đều vào học ở các trường đại học và cao đẳng. Cũng từ năm học
này nhà trường quyết định mở thêm khối tiểu học và nhận học sinh đến từ các nước
ngoài Hoa Kỳ.
Tôi
và Vân đến sớm 5 phút. Qua cổng trường, chúng tôi thấy có hơn một chục lá quốc
kì treo nghiêng ở hành lang, nơi hàng ngày, học sinh đến và ra về đều đi qua dưới
lá cờ của quốc gia mình. Phần lớn quốc kì là của các quốc gia Bắc Âu. Chỉ có ba
quốc kì của châu Á: Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc. Chúng tôi còn đang mải nhìn
đoán cờ của một vài quốc gia thì nghe thấy giọng của một phụ nữ nói phía sau.
Chúng tôi quay lại.
- Hoan
nghênh các bạn đến Trường Columbia Independent. Đó là 14 quốc kì của 14 quốc
gia có học sinh học tại trường chúng tôi. Xin tự giới thiệu tôi là Keija
Passinen, Giám đốc tuyển sinh. Tôi nghĩ các bạn từ Việt Nam đến để làm việc với
nhà trường. Mời các bạn qua phòng Tiến sĩ William Rowe, Hiệu trưởng nhà trường.
Keija Passinen là
mẫu mực của người làm công tác tuyển sinh. Từ cử chỉ, lời nói đến hành động đều
toát lên vẻ thân thiện, ân cần và chu đáo. Cô hướng dẫn chúng tôi cùng đi về
phía hành lang bên phải. Keija khoảng độ 35 tuổi. Tôi đoán cô có nguồn gốc Bắc
Âu vì mái tóc điển hình vàng óng ả và đôi mắt màu xanh nhạt sâu thẳm. Cô chỉ
cho tôi hàng chữ nổi, đúc bằng vàng, nêu rõ nhiệm vụ của nhà trường: “Hướng dẫn
học sinh theo đuổi thành tích trong việc học tập, rèn luyện thân thể và sáng tạo
trong lĩnh vực nghệ thuật; cam kết giáo dục để hình thành trong mỗi cá nhân phẩm
chất cao đẹp như tính chính trực, niềm tin và trách nhiệm trong cuộc sống; đồng
thời khuyến khích các em nhận ra niềm vui của cuộc sống thông qua thành tích cá
nhân và phục vụ người khác, để chuẩn bị cho việc học ở những lớp cao hơn cũng
như bước vào cuộc sống cộng đồng”. Keija giải thích thêm:
- Chương
trình của chúng tôi bắt đầu từ lớp Pre-school (lớp 5 tuổi). Chúng tôi kiến tạo
cơ hội để làm việc với các em từ giai đoạn đầu của sự phát triển học tập, và
cung cấp những thách thức cũng như sự hỗ trợ thích hợp cho sự tiến bộ qua từng
năm học. Chương trình được thiết kế để đáp ứng nhu cầu phát triển của học sinh
trong suốt quá trình học ở tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Trong quá trình giáo dục của nhà trường, các em được biết đến và được đánh giá
cao về thiên hướng, về khả năng độc đáo riêng biệt. Chúng tôi cũng cố gắng chuẩn
bị cho học sinh ngay từ đầu cấp THPT cuộc sống học tập nghiêm ngặt, tự giác
trong môi trường đại học và môi trường đầy biến động của thế giới toàn cầu hóa.
Chúng tôi cam kết sâu sắc không chỉ đối với sự phát triển trí tuệ, thể chất mà
còn cam kết phát triển nội tâm phong phú, đạo đức và tình cảm cao đẹp trong các
em...
Khi chúng tôi gõ
cửa bước vào,Tiến sĩ William Rowe vui vẻ đứng dậy, bắt tay từng người một. Ông
có phong thái tiêu biểu cho những ông giáo đã luống tuổi ngoài 60: Khoan thai
và điềm tĩnh. Trán ông hằn lên nhiều nếp
nhăn chạy dài tới tận thái dương. Cặp kính lão nặng trễ trên sống mũi. Ông chỉ
ghế mời chúng tôi ngồi, rồi chậm rãi nói:
- Điểm
khác biệt căn bản của CIS (Columbia Independent School) so với các trường công
của Hoa Kỳ là tỉ lệ học sinh trên giáo viên rất thấp, không quá 15 em một lớp.
Mỗi một học sinh đều có điều kiện tương tác với thầy cô và nhận được sự chú ý
cũng như sự hướng dẫn tỉ mỉ của thầy cô qua từng giờ dạy. Điểm thứ hai là trên
cơ sở phát triển khả năng của từng học sinh, CIS chuẩn bị đầy đủ các điều kiện
ACT, SAT, AP... để các em chắc chắn được nhận vào một trường đại học hay cao đẳng
có uy tín nào đó. Điểm cuối cùng, CIS đưa các em vào một cuộc hành trình để
giúp các em trở thành công dân toàn cầu ngay từ trên ghế nhà trường.
- Thầy
có thể nói chi tiết hơn về cuộc hành trình của CIS, giúp các em trở thành công
dân toàn cầu, Vân sốt sắng hỏi Tiến sĩ William, Vì em đã đến thực tập ở một số
trường công trong thành phố Columbia, cả ba điều khác biệt của CIS em đều nhận
ra. Nhưng điều thứ ba, CIS làm như thế nào thì em chưa rõ.
Khuôn mặt thầy
Hiệu trưởng bỗng rạng ngời lên. Thầy đứng dậy, đi ra bàn làm việc của mình, lấy
một quyển sách giống như quyển tạp chí in mầu tặng chúng tôi.
- Tặng
các bạn cuốn sách viết về CIS. Xem cuốn sách này, các bạn sẽ nắm được những hoạt
động giáo dục chủ yếu của CIS. Tôi chỉ nói một cách vắn tắt về chương trình giáo
dục công dân toàn cầu được mở rộng tới tất cả các cấp học. Nó là một phần trong
chương trình chung, và nằm trong hoạt động văn hóa của nhà trường. Chúng tôi
cam kết giới thiệu cho học sinh những nét đẹp và tính đa dạng của nền văn hóa
nhân loại; đồng thời nâng cao nhận thức về những vấn đề toàn cầu mà loài người
đang phải đương đầu. Cụ thể, bắt đầu từ tiểu học, tất cả các học sinh đều có cơ
hội chọn học một trong những ngoại ngữ: tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha hay tiếng
Trung Quốc, tiếng Nhật như ngôn ngữ thứ hai để giao tiếp. Đến trung học cơ sở, học
sinh lại được học thêm tiếng Latin và một ngôn ngữ hiện đại nữa. Các em cũng được
tự chọn một châu lục để học về địa lí, văn hóa, đất nước, con người. Bước vào
trung học phổ thông, nhà trường khuyến khích học sinh học tập ở nước ngoài theo
chương trình trao đổi văn hóa và được cung cấp, xử lí thông tin về những sự kiện
quan trọng đang diễn ra trên thế giới. Bắt đầu từ lớp 11 học sinh học theo giáo
trình “Những Vấn đề Toàn cầu”. Mỗi năm học sinh lớp 11 và lớp 12 được tham dự Hội
nghị của Liên Hợp Quốc bàn về những đề tài quan trọng nhất của nhân loại. Ngoài
ra, nhà trường luôn tổ chức những hoạt động văn hóa, lễ hội văn hóa dân tộc,
ngày nghệ thuật văn hóa quốc tế. Học sinh CIS năm nào cũng có cơ hội đi du lịch
tham quan những đất nước từng là cái nôi văn hóa của loài người và khu vực như
Trung Quốc, Ấn Độ, Trung Đông, Anh, Pháp, Ý, Nam Phi...
Rời
khỏi phòng Hiệu trưởng, hai cha con tôi tiếp tục theo cô Keija thăm các phòng học
văn hóa và khoa học, các phòng chức năng, phòng thí nghiệm, phòng thư viện,
phòng máy tính, phòng hội họa và phòng nghệ thuật tạo hình, phòng âm nhạc và
phòng nghệ thuật biểu diễn, phòng thể dục và sân vận động thể thao. So sánh với
các trường công ở Mỹ mà tôi từng đến thăm, thì cơ sở vật chất của trường tư này
không có gì nổi trội hơn so với các trường công. Trong khi đó, Keija cho biết,
mức học phí cấp tiểu học là 12 ngàn, trung học cơ sở 13 ngàn, trung học phổ
thông 14 ngàn đô một năm học, chưa kể các phụ phí khác. Vậy tại sao tầng lớp
trung lưu và tầng lớp giàu có ở Columbia vẫn cho con vào CIS học. Có lẽ điểm nội
trội của CIS so với trường công như thầy hiệu trưởng nói là ở tỉ lệ học sinh
trên giáo viên thấp, là phương pháp dạy học cá thể hóa qua tương tác thầy trò,
là cam kết chất lượng cao về giáo dục đạo đức và trí dục trong thời đại toàn cầu
hóa. Tôi nói với Vân:
- Suy
cho cùng, sự khác biệt của CIS so với các trường công ở Columbia nằm chính ở cách
tiếp cận của cán bộ, giáo viên với học sinh và ở chương trình đào tạo của nhà
trường.
- Con
đồng ý với ba, nhưng điều then chốt nhất của CIS chính là ở mục tiêu giáo dục học
sinh trở thành những công dân toàn cầu. Có lẽ CIS cũng chỉ dừng lại ở mục tiêu:
Mức độ công dân toàn cầu thôi. Con từng đến một trường tư khác, người ta lại hết
sức chú ý đến yếu tố kinh doanh. Ở các hành lang ra vào của trường đó là hàng dãy
những bảng điện tử, cập nhật chỉ số chứng khoán hiện thời của các ngân hàng lớn
trên thế giới, của các tập đoàn đa quốc gia, của các công ti có tên tuổi trong
ngoài nước. Con nhà giàu học ở đó được định hướng để trở thành những nhà hoạch
định chính sách trong từng lĩnh vực, những giám đốc điều hành lãnh đạo, những
nhà sản xuất kinh doanh...
Tiếp
theo lịch trình, chúng tôi trao đổi với Tiến sĩ Beth Gardner về chương trình giáo
dục của Trường Tiểu học CIS tại phòng làm việc của giám đốc điều hành. Khi
chúng tôi đưa ra yêu cầu, Tiến sĩ Beth xin lỗi mọi người chờ đợi ít phút. Chị mở
máy tính, in ra khoảng mấy chục trang giấy, ghim lại rồi đưa cho chúng tôi:
-
Toàn bộ chi tiết chương trình cả năm cho
tới từng tuần của chúng tôi nằm trong những trang giấy này. Tôi chỉ nói đôi điều
tổng quan và một số điểm nổi bật đáng lưu ý của các môn học. Tiểu học CIS cung
cấp một nền tảng vững chắc về nghệ thuật ngôn ngữ, toán học, khoa học, xã hội
và một số môn học khác thông qua thực hành, thông qua việc tổ chức và hướng dẫn
học sinh theo quan điểm lấy học sinh làm trung tâm. Các em được tiếp xúc với
nhiều phương pháp như học tập qua thực tế, học tập hợp tác, học tập theo nhóm
nhỏ và phương pháp cá thể hóa. Mỗi ngày học, ngoài hai môn nghệ thuật ngôn ngữ
và toán học, các em còn được làm phong phú thêm với những giờ học xen kẽ về xã
hội và khoa học hay ngoại ngữ, hội họa, âm nhạc hoặc phim truyền hình, nghệ thuật
và thư viện. Đặc biệt CIS rất quan tâm tới giáo dục đạo đức cho học sinh qua những
bài học cụ thể hàng ngày. CIS luôn đề cao những đức tính như kỉ luật, tự giác,
trách nhiệm, nhân từ, bao dung. Ngoài những trải nghiệm trên lớp học, CIS biết
tạo ra sự cân bằng cho học sinh với những trải nghiệm ở bên ngoài như đi thăm
các khu bảo tồn thiên nhiên, sở thú, triển lãm, bảo tàng, siêu thị và tham gia
hàng chục các câu lạc nghệ thuật, thể dục thể thao.
Dừng
một lát, Beth tiếp tục trình bày:
- Về
nghệ thuật ngôn ngữ (Language Art), chủ yếu chúng tôi sử dụng mô hình đọc thảo
luận. Đây là cách làm cho học sinh của nhà trường đắm mình trong các tác phẩm nổi
tiếng từ truyện tranh cho tới tiểu thuyết. Giáo viên bộ môn sẽ nghiên cứu kĩ các
loại văn bản để đọc và thường xuyên đọc với các em, nhằm giúp các các em đọc
đúng, đọc chính xác, đọc trôi chảy và đọc hiểu. Giáo viên từng bước hình thành
kĩ năng cho học sinh nói miệng, kể chuyện bằng miệng, đọc biểu cảm, đọc phân
vai, tham gia nhóm đọc sách, câu lạc bộ sách. Trên cơ sở đó giúp các em đi vào
kiến thức chính tả, từ vựng, ngữ pháp và ở những lớp cuối cấp, cho các em thực
hành viết, kĩ năng viết các loại văn bản... Về toán học (Mathematic), chúng tôi
sử dụng tài liệu Toán học hàng ngày, chương trình toán học tiểu học được phát
triển bởi Đại học Chicago. Chúng tôi cũng sử dụng chương trình toán tiểu học của
Singapore để giúp các em xây dựng một nền tảng về số học, dữ liệu, đại số, hình
học, đo lường; phát triển kĩ năng tính toán, thao tác đại số, hình dung không
gian, phân tích dữ liệu, đo lường, sử dung công cụ toán học mô hình hóa, tư
duy, kết nối và kĩ năng giải quyết vấn đề...
Beth
tiếp tục nêu những điểm nổi bật trong các môn học khoa học xã hội (Social
Studies), khoa học (Science), âm nhạc và kịch (Music and Drama), nghệ thuật (Art),
giáo dục thể chất (Physical Education), thư viện (Library), ngoại ngữ (Modern
Language). Cuối cùng, chị nói với chúng tôi:
- Mỗi
một học sinh CIS, ngay từ đầu năm đã được phát một chiếc ipad. Trong ipad có đầy
đủ nội dung sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, hướng dẫn tự học, hệ thống bài
tập, hệ thống từ điển bằng hình ảnh, hệ thống trò chơi giải trí phù hợp với từng
lứa tuổi theo cấp học. Đặc biệt, ipad được kết nối với hệ thống học tập trên các
trang mạng internet. Chẳng hạn như trang mạng Khanacademy. org hay trang mạng
Memrise. com và một số mạng giáo dục khác của Hoa Kỳ.
Khi
lên xe ra về tôi mới dám hỏi Vân về một số điều mà Beth nói với chúng tôi. Tôi
có thể hình dung ra chiếc ipad tích hợp trong ổ cứng tất cả sách giáo khoa, tài
liệu tham khảo, hướng dẫn tự học, hệ thống bài tập, hệ thống tự điển bằng hình ảnh,
hệ thống trò chơi giải trí và việc kết nối với internet. Nhưng mạng Khanacademy
và mạng Memrise nói về cái gì? Thú thực tôi không biết. Về đến nhà Vân vẫn còn
phải giải thích và trực tiếp mở các trang mạng ra cho tôi xem. Tôi thật không
thể tưởng tượng được nước Mỹ lại có những nguồn lực giáo dục tuyệt vời đến như
vậy.
Chẳng
hạn trang mạng giáo dục Khan Academy, tạm dịch ra tiếng Việt là Học viện Khan,
một tổ chức giáo dục trực tuyến phi lợi nhuận do Sal Khan sáng lập. Khan
Academy có mục tiêu là tạo ra sự thay đổi tốt đẹp cho nền giáo dục theo cách
cung cấp dịch vụ giáo dục trực tuyến đẳng cấp quốc tế, hoàn toàn miễm phí, cho
bất kì ai và ở bất kì nơi nào trên thế giới.
Tính
đến thời điểm đầu năm 2013 đã có trên 213 triệu bài giảng được đưa lên mạng
Khan Academy. Đây là một con số khổng lồ và nó vẫn còn gia tăng hàng ngày hàng
giờ. Các bài giảng trực tuyến của Khan Academy thường được thiết kế ngắn gọn,
khoảng trên dưới 10 phút. Hầu hết bài giảng đều rất đơn giản, trực quan, sinh động,
dễ hiểu, đi vào bản chất nhưng lại cực kì thú vị. Với kho tài nguyên bằng hình ảnh,
bằng âm thanh sống động này, người xem, người học có thể là học sinh, sinh
viên, giáo viên, phụ huynh học sinh đều cảm thấy thích thú. Nó bổ sung và đem đến
cho người ta những kiến thức hấp dẫn trong nhiều lĩnh vực toán học, ngoại ngữ,
vật lí, hóa học, sinh học, lịch sử, âm nhạc hội họa, y học, khoa học trái đất,
khoa học máy tính...
Chỉ
mấy buổi tối theo dõi các bài giảng trên mạng Khan Academy, tôi đã hiểu ra những
điều mà gần bốn mươi năm đọc sách và đi dự giờ đến nay tôi mới thực sự hiểu. Khan
Academy quả thật là tập thể của những ông thầy vĩ đại. Chưa bao giờ tôi được dự
những giờ tuyệt vời đến như vậy. Và chỉ khi xem các bài giảng trên mạng Khan
Academy tôi mới nhận thấy Bill Gate có lí, khi ông sử dụng video miễn phí trong
Khan Academy để dạy học cho con mình. Ông từng thốt lên “chỉ có anh chàng trên
mạng này, anh chàng có bài giảng trong hơn 10 phút, thật lạ lùng và kì diệu đến
như vậy”.
Giống
như mạng Khan Academy, mạng Memrise cũng là một mạng giáo dục trực tuyến. Đây
là một công cụ học tập hiệu quả, sử dụng Flashcard để làm dễ dàng cho việc tự học
một số môn khoa học, đặc biệt là các môn khoa học xã hội, ngoại ngữ. Điểm khác
của Memrise so với Khan Academy là tổ chức việc học theo những lớp học. Memrise
tổ chức hàng chục ngàn các khóa học trực tuyến, thu hút đông đảo học sinh, sinh
viên tham gia.
Như
vậy là Khan Academy, Memrise và một số mạng giáo dục khác của Mỹ và các nước thuộc
thế giới thứ nhất đang tạo ra một cuộc cách mạng mới trong giáo dục, một cuộc
cách mạng giáo dục trong tương lai. Những mạng này cùng với những phần mềm mà họ
tạo ra đang biến đổi cách dạy và học ở khắp nước Mỹ. Theo cách học này thì sẽ
không có sách giáo khoa. Và qua thăm hàng chục trường phổ thông ở Columbia,
missouri hầu như tôi không thấy học sinh có sách giáo khoa như ở Việt Nam.
Giáo
viên ít giảng lí thuyết, học sinh được thực hành nhiều hơn. Quy trình dạy học bắt
đầu có sự thay đổi. Học sinh chuẩn bị bài trên mạng ở nhà, tức học lí thuyết
trước. Phần bài tập lẽ ra làm ở nhà thì lại làm ở trường. Những gì các mạng
giáo dục ở Mỹ đang cố gắng làm là loại dần tính thụ động ra khỏi lớp học. Vì thế,
giáo viên muốn hay không muốn, sẽ phải đóng vai trò như một huấn luyện viên, một
nhà tổ chức hay một người cố vấn. Họ sẽ phải rất linh hoạt trong việc dạy học.
Việc dạy học cũng không còn là độc quyền của giáo viên nữa. Thực tế có tới 1,1
triệu học sinh trên khắp nước Mỹ tự học, dưới sự hướng dẫn của bố mẹ ở nhà.
Chương trình học trên các mạng giáo dục đang được hàng trăm trường và hàng triệu
phụ huynh trên khắp nước Mỹ thử nghiệm. Kết quả sơ bộ cho thấy, chất lượng giáo
dục phổ thông đang được cải thiện rõ nét.
Là
một nhà giáo, một nhà quản lí, tôi rất mong muốn ở Việt Nam có một mạng giáo dục
như Khan Academy, một Memrise. Liệu 10 năm hay 20 năm tới chúng ta có theo kịp
họ trong lĩnh vực này không? Hiện tại những dự án sơ khai E- Learning và những
kho giáo án điện tử trong những trang mạng giáo dục Việt Nam mới chỉ là những cố
gắng ban đầu, những viên gạch xếp ngổn ngang trên mạng. Điều quan trọng là phải
xây dựng cho thầy trò của chúng ta thói quen tự học. Trước mắt, có thể sử dụng
nguồn tài nguyên giáo dục khổng lồ có sẵn trên mạng Khan Academy, Memrise để
làm điều gì đó cho thầy trò của mình. Nhưng thật buồn, trở ngại mà giáo viên và
học sinh của chúng ta khó có thể vượt qua, vẫn là rào cản ngoại ngữ. Các trang
mạng giáo dục ở nước ngoài không dùng tiếng Việt để giảng dạy hay chuyển tải bất
kì nội dung và hình thức một bộ môn khoa học nào.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét